UNESCO w Republice Czeskiej chroni zarówno zabytki historyczne, jak i obszary przyrodnicze. W lipcu 2021 roku drzewostany bukowe po północnej stronie Gór Izerskich w Czechach Północnych zostały wpisane na Listę Dziedzictwa Przyrodniczego i Kulturowego UNESCO. Są to jedne z ostatnich, prawie dziewiczych buczyn górskich w Europie.
Wyjątkowe lasy Europy Środkowej
Buczyny Izerskie, objęte ochroną UNESCO, zajmują powierzchnię około 27 kilometrów kwadratowych na północno-wschodnim zboczu Gór Izerskich w Czechach Północnych. Nie chodzi tu jednak o ochronę jednego izolowanego obszaru, ale o przyłączenie go do już istniejących terenów chronionych nazywanych Pierwotne lasy bukowe Karpat i innych regionów Europy. Lista światowego dziedzictwa obejmuje prawie 100 obszarów w dwunastu krajach Europy.Obszar ten wyróżnia się lasami mieszanymi i bukowymi na stromych zboczach o unikalnej geomorfologii. Właśnie niedostępność zboczy górskich była dla lasów zaletą. W ostatnich stuleciach ludzie chętniej pozyskiwali drzewo na zboczach łatwiej dostępnych, a nie po północnej stronie gór. Dlatego lasy te do dziś są prawie nietknięte działalnością człowieka i rozwijają się zgodnie z zasadami natury. Najcenniejsza część wewnętrzna ma około dziesięciu kilometrów kwadratowych, a wokół znajduje się 17-kilometrowa strefa ochronna. Najstarsze drzewa w Buczynach Izerskich mają 350 lat, znaczna część buków ma ponad 100 lat – las naturalnie rośnie i obumiera. Nazwa buczyna jest jednak trochę myląca: chociaż oficjalnie nazywa się je buczynami, rosną tu nie tylko buki. W lasach mieszanych występują także jarzęby i lipy, w niższych partiach dęby, jodły lub świerki, niektóre liczące ponad 200 lat. W najlepiej zachowanych i najcenniejszych przyrodniczo częściach obszaru chronionego krajobrazu Gór Izerskich swój dom znalazło wiele rzadkich gatunków zwierząt i roślin. Od 2007 roku część rezerwatu jest obszarem całkowicie nieinterwencyjnym, gdzie przyroda pozostawiona jest spontanicznemu rozwojowi. Jest to zatem unikatowy pierwotny las środkowoeuropejski w pełnym znaczeniu tego słowa.