Rzemiosło szklarskie

Dolina Kryształowa (Crystal Valley)

Szklane kamienie z Czeskiego Raju, kryształowe żyrandole zmierzające do całego świata, jubilerzy i szklarze – to właśnie jest Dolina Kryształowa Kraju libereckiego. Produkcja szkła i biżuterii jest z regionem związana od wieków i stale żywa jest jeszcze tradycja produkcji, która specjalnie nie różni się od tej sprzed stu lat. Dolina Kryształowa łączy sztukę szklarską, biżuteryjną i jubilerską. W ten wyjątkowy projekt zaangażowanych jest ponad 40 firm, muzeów i szkół. Zwiedzający mają więc możliwość zajrzeć do świata warsztatów szklarskich na przykład w hutach szkła w Lindavie lub Harrachovie i poznać tradycyjną produkcję żyrandoli, ozdób choinkowych, szklanek i biżuterii. Czekają tu na Państwa nadal działające warsztaty, huty szkła i fascynujące opowieści sięgające głęboko do historii tutejszego regionu. W regionie Jablonecka turyści mogą odwiedzić warsztat, w którym ze szklanych prętów wyciskane są perełki lub zakochać się w słynnej biżuterii regionalnej. W Novym Borze każdego dnia mogą Państwo być świadkami produkcji dziesiątek tysięcy sztuk szkła użytkowego, a w pobliżu powstają ogromne obiekty świetlne i żyrandole dla najsłynniejszych i najwspanialszych hoteli, pałaców, a nawet statków. Delikatne i kruche ozdoby choinkowe rodzą się w miejscowości Poniklá na zboczach Karkonoszy, warsztaty biżuteryjne i jubilerskie ukrywają się w Czeskim Raju. Miastu Železný Brod sławę przyniosły figurki szklane. Większość tutejszych produktów trafia do całego świata, ale sztukę naszych mistrzów można podziwiać tylko tutaj.

Pačinek Glass

Właśnie w Kunraticach u Cvikova w warsztacie Jiřígo Pačinka mogą Państwo na własne oczy zobaczyć, jak szkło tańczy w rękach mistrzów. Jiří Pačinek należy do najsłynniejszych artystów szklarzy na światowym poziomie. Wieloletnie doświadczenie i możliwość współpracy z największymi artystami, architektami i projektantami swoich czasów, zainspirowały go do założenia własnej marki artystycznej Pačinek Glass, która jest obecnie ważnym graczem światowej sceny szkła. Sama huta szkła została uroczyście otwarta w 2015 roku i od tego czasu przyciąga artystów szklarzy z całego świata oraz miłośników rzemiosła szklarskiego, aby mogli obserwować ręczną pracę mistrzów szklarskich i zbliżyć się do tradycyjnej sztuki szklarskiej.

Podczas zwiedzania kompleksu szklarskiego czeka na Państwa wizyta w hucie szkła, gdzie można obserwować pracę samego mistrza Pačinka, szlifiernie i galerię z salonem sprzedaży. Jedną z największych atrakcji jest magiczny Szklany Ogród, w którym przy każdej pogodzie i o każdej porze dnia i nocy, można oddać się kojącemu spacerowi wśród szklanych roślin. Mogą Państwo również odwiedzić szklaną kwiaciarnię – Ogrody Pačinek, w której można wybrać kwiaty do własnego ogrodu lub zamówić je według własnego życzenia. Przyjemne chwile spędzą Państwo na nowo wybudowanym Dziedzińcu Szklarskim, skąd rozciąga się piękny widok na ogród i hutę szkła. Tutaj, na zadaszonym tarasie czeka na Państwa mały bar przekąskowy Przy Piecu i ognisko, na którym można opiekać kiełbaski szklarskie. Znajdą tu Państwo także mały piecyk szklarski i szklarza, który chętnie pozwoli spróbować, jak choć na chwilę zostać szklarzem. Punktem kulminacyjnym zwiedzania jest niewątpliwie obejrzenie Kryształowej Świątyni z wyjątkową galerią i wystawą stałą sztuki szklarskiej.

Lasvit – Szklany i Czarny Dom    

Dwieście lat temu mistrzowie rzemiosła szklarskiego mieli swoje siedziby w drewnianych domach zrębowych w mieście Nový Bor na Placu Palackiego. Czeska spółka szklarska i designerska Lasvit odnowiła zabytkowe domy i w 2019 roku przeniosła tu swoją siedzibę. W skład kompleksu wchodzą dwa nowoczesne budynki – Czarny Dom i Szklany Dom, które są metaforą ciemności i światła. Widoczny z daleko dom ze szkła jest pokryty płytkami, inspirowanymi tradycyjnym dachówkami łupkowymi. Lasvit tak zaprojektował szklaną fasadę, aby nawiązywała do tradycji regionalnej, a jednocześnie odzwierciedlała nowoczesne trendy.

Według założyciela spółki Leona Jakimiča szklany dom ma być wyjątkową lampą miasta, symbolem odrodzenia przemysłu szklarskiego i poczucia pewności rzemiosła szklarskiego w regionie. W skład kompleksu wchodzą również dwa drewniane domy zrębowe, które służyły szklarzom już pod koniec XVIII wieku. Na początku XIX wieku w jednym z nich działała manufaktura szklarska, a w okresie powojennym szkoła szklarska i szlifiernia. Lasvit oba zabytkowe budynki zrekonstruował i w 2019 roku przeniósł tutaj kilka działów firmy, w tym najwyższe kierownictwo.

Lasvit AJETO  

Pomysł założenia w Lindavie koło Novego Boru huty szkła zrodził się na spotkaniu architekta i artysty Bořka Šípka ze szklarzem Petrem Novotným. Na początku lat 90. zbudowali hutę i uroczyście otworzyli ją w ramach Międzynarodowego Sympozjum Szklarskiego (IGS).  Wydarzenie to, co trzy lata, przyciąga światowej sławy projektantów, architektów i szklarzy, by razem z mistrzami szklarskimi tworzyć i wnosić do rzemiosła nową perspektywę. Huta szkła od początku swego istnienia tworzyła przedmioty artystyczne w stylu włoskich szklarzy z wyspy Murano. Wyroby artystyczne huty szkła LASVIT Ajeto znalazły się w zbiorach takich osobistości, jak były amerykański prezydent Bill Clinton czy piosenkarz Mick Jagger. Wielbicielem twórczości Šípka był także Václav Havel. W hucie szkła powstało trofeum Tour de France i nagroda teatralna Thálie, a także elementy dużych instalacji świetlnych czy niektóre oświetlenia designerskie, a także wyroby szklane do napojów i szkło dekoracyjne. Mistrzowie szklarscy umieją stworzyć tutaj wielokolorowe szklanki zwane Candy, inspirowane lodem misy Frozen i wazony Crystal Rock przypominające kamień.

Huta szkła jest ogólnodostępna, każdy zwiedzający może z galerii obserwować, jak trudna jest praca ze szkłem. A kto nie będzie się mógł powstrzymać, może sam spróbować swoich sił w rzemiośle szklarskim i przy użyciu piszczela szklarskiego wykonać swój pierwszy ekskluzywny wyrób szklarski, własny kufel do piwa lub wazon. Swoje wrażenia mogą Państwo „przetrawić“ podczas miłej przekąski i domowej kuchni w stylowej Karczmie Szklarskiej Ajeto, znajdującej się bezpośrednio w kompleksie huty szkła. Aby na dłużej zachować w pamięci niezwykłe przeżycia, warto zakupić szklaną pamiątkę.

Rautis – ozdoby perełkowe z miejscowości Poniklá  

Malownicza karkonoska miejscowość Poniklá jest jedynym miejscem na świecie, w którym po dziś dzień przetrwało tradycyjne rzemiosło związane z produkcją perełek. Pierwsze warsztaty dmuchanych perełek powstawały tutaj pod koniec XIX wieku, a perełki często stanowiły źródło utrzymania całych rodzin. Podczas zwiedzania w firmie Rautis mogą Państwo prześledzić cały proces produkcji, od ręcznego dmuchania, przez srebrzenie i farbowanie, aż do montażu ozdoby. Droga perełki szklanej do ozdoby jest stosunkowo długa – najpierw trzeba ją wydmuchać ze szklanej rurki, następnie posrebrzyć, zabarwić, pomalować i pociąć. Wszystkie kroki wykonywane są ręcznie i dopiero wtedy perełka jest gotowa do nawlekania na drut. Różnorodność wzorów jest ogromna. Na początku powstawały głównie ozdoby przypominające przedmioty dnia codziennego, środki transportu lub zwierzęta. Później doszły typowe motywy bożonarodzeniowe – gwiazdki, aniołki lub czubki na choinkę. Pod okiem wykwalifikowanego pracownika mogą Państwo własnoręcznie wykonać ozdobę z perełek. W 2020 roku ta wyjątkowa, ręczna produkcja ozdób z dmuchanych perełek została wpisana na prestiżową listę światowego niematerialnego dziedzictwa kulturowego UNESCO.