Jesień to pora roku, która hojnie zaopatruje kuchnię. Podobnie jest w kuchni czeskiej. Zbiera się zboża i rośliny strączkowe, dojrzewają jesienne owoce, piwnicach gromadzi się ziemniaki, dynie, warzywa korzeniowe i kapustne. Gęsi i kaczki mają odpowiedni zapas tłuszczu, by skończyć w brytfannie. Do tego czeka degustacja młodego wina oraz różne jesienne wydarzenia, na których nie brakuje pysznego jedzenia i napojów, takich jak odpusty, biesiady lub dzień św. Marcina.
Spróbujmy wspólnie ułożyć jesienne menu i wykorzystać kilka ciekawych czeskich przepisów regionalnych, opartych na wspaniałych sezonowych produktach.
Nasze prababki twierdziły, że zupa otwiera żołądek, a dzisiejsi dietetycy w pełni się z nimi zgadzają. Smaczne, gęste zupy zawsze były i ciągle są podstawą czeskiej kuchni. Nie może ich więc zabraknąć i na naszym jesiennym stole. Marchew zawsze była w spiżarni czeskiej gospodyni, jest bazą wielu sosów i zup. Szczególnie popularne były zupy kremowe. Tę z jesiennej marchewki gotowano tam, gdzie dyniom nie wiodło się najlepiej, a więc głównie na terenach górskich.
800 g marchewki
200 g cebuli
50 cl oleju
sól, pieprz
chili lub około 0,5 cm imbiru (nie jest konieczny)
1,8 l bulionu warzywnego
szczypiorek
Przygotowanie
Marchew obieramy i kroimy na cienkie plasterki, cebulę w drobną kostkę i smażymy je razem na oleju, aż marchew się skaramelizuje. Dodajemy sól i pieprz. Wlewamy bulion i gotujemy, aż marchew będzie miękka. Następnie zupę miksujemy i gotujemy jeszcze kilka minut. Doprawiamy do smaku. Jeżeli zupa jest za słodka, dodajemy szczyptę chili lub starty imbir. Można dodać także słodką lub kwaśną śmietanę. Każdy talerz dekorujemy pokrojonym szczypiorkiem.
Drób – kurczaki, indyki, kaczki lub gęsi – gościł raczej już na świątecznym stole, szczególnie w okresie święta św. Marcina. W tym czasie drób tuczony od wiosny osiągał odpowiednią wagę, by skończyć na stole. Pyszna drobiowa pieczeń była nagrodą także dla służących i parobków w gospodarstwie, którzy właśnie w dzień św. Marcina zmieniali miejsca pracy lub przedłużali umowę ze swoimi gospodarzami. W tych jesiennych dniach my również możemy przygotować sobie podobną ucztę, na przykład tę zachodnioczeską specjalność:
Składniki:
1 kaczka około 2 kg
sól
kminek cały
2 łyżki miodu
2 jabłka
1 pomarańcza
garść rodzynek
Przygotowanie: kaczkę solimy, posypujemy kminkiem i smarujemy miodem. Pieczemy razem z rodzynkami i obranymi owocami, pokrojonymi w ósemki, podlewamy od czasu do czasu wypieczonym tłuszczem i odrobiną gorącej wody. Sos z pieczeni redukujemy w rondelku.
Kapusta imbirowa
1/2 główki białej kapusty
1 cebula
kawałek świeżego imbiru wielkości palca
125 g masła
białe wino
1 duże jabłko
sól
Przygotowanie: białą lub czerwoną kapustę kroimy w paski, cebulę i imbir w kostkę. Smażymy wszystko na gorącym maśle, dolewamy wino i dusimy do miękkości. Na koniec do kapusty dodajemy starte jabłko i doprawiamy solą.
Delikatne knedliki karlovarskie
1 kg pieczywa pszennego
4 jajka
50 g masła
250 – 300 ml śmietany do gotowania
2 garści natki pietruszki karbowanej
gałka muszkatołowa
sól
masło do wymazania
Przygotowanie: pieczywo pszenne kroimy na drobne kostki i suszymy w piekarniku. Po wyjęciu z piekarnika zalewamy śmietaną, dodajemy roztopione masło, żółtka, posiekaną natkę pietruszki, doprawiamy solą i gałką muszkatołową i wszystko mieszamy. Na koniec dodajemy ubite białka i ostrożnie mieszamy. Z ciasta tworzymy wałek, który zawijamy w folię i gotujemy na parze 15-20 minut, w zależności od wielkości.
Z dniem św. Marcina nieodłącznie związany jest typowy deser – chrupiące rogaliki z nadzieniem orzechowym lub makiem. Rogaliki marcińskie przygotowuje się szybko i doskonale nadają się nie tylko jako deser po jesiennym obiedzie, ale także na śniadanie lub do kawy.
450 g mąki pszennej
3 żółtka
250 g tłuszczu (masło, margaryna do pieczenia lub smalec)
100 g cukru pudru
0,25 l śmietany 33%
szczypta soli
1 jajko do posmarowania
nadzienie orzechowe lub makowe z około 200 g orzechów lub maku
Przygotowanie: wszystkie składniki mieszamy i wyrabiamy gładkie i nielepiące ciasto, które zawijamy w folię i odstawiamy na 30 minut do lodówki. Następnie dzielimy ciasto na 6 części, każdą rozwałkujemy na koło, które dzielimy na 8 części – trójkątów. Na szerszy koniec trójkąta nakładamy nadzienie, zwijamy go, formujemy rogaliki i kładziemy na blachę wyłożoną papierem do pieczenia. Smarujemy jajkiem i pieczemy przez około 15 minut w 180°C.
Więcej inspiracji i przepisów czeskiej kuchni znajdą Państwo na www.czechspecials.cz
Na stronach internetowych projektu Czech Specials – Rozsmakuj się w Czechach znajdą Państwo nie tylko ciekawe przepisy, ale także listę restauracji z certyfikatem. Niebieskie logo na drzwiach mogą mieć tylko te restauracje, które właściwie przygotowują dania czeskiej kuchni!
Rozsmakuj się w Czechach!
Nasze prababki twierdziły, że zupa otwiera żołądek, a dzisiejsi dietetycy w pełni się z nimi zgadzają. Smaczne, gęste zupy zawsze były i ciągle są podstawą czeskiej kuchni. Nie może ich więc zabraknąć i na naszym jesiennym stole. Marchew zawsze była w spiżarni czeskiej gospodyni, jest bazą wielu sosów i zup. Szczególnie popularne były zupy kremowe. Tę z jesiennej marchewki gotowano tam, gdzie dyniom nie wiodło się najlepiej, a więc głównie na terenach górskich.
Kremowa zupa marchewkowa
Składniki na 4 porcje:800 g marchewki
200 g cebuli
50 cl oleju
sól, pieprz
chili lub około 0,5 cm imbiru (nie jest konieczny)
1,8 l bulionu warzywnego
szczypiorek
Przygotowanie
Marchew obieramy i kroimy na cienkie plasterki, cebulę w drobną kostkę i smażymy je razem na oleju, aż marchew się skaramelizuje. Dodajemy sól i pieprz. Wlewamy bulion i gotujemy, aż marchew będzie miękka. Następnie zupę miksujemy i gotujemy jeszcze kilka minut. Doprawiamy do smaku. Jeżeli zupa jest za słodka, dodajemy szczyptę chili lub starty imbir. Można dodać także słodką lub kwaśną śmietanę. Każdy talerz dekorujemy pokrojonym szczypiorkiem.
Drób – kurczaki, indyki, kaczki lub gęsi – gościł raczej już na świątecznym stole, szczególnie w okresie święta św. Marcina. W tym czasie drób tuczony od wiosny osiągał odpowiednią wagę, by skończyć na stole. Pyszna drobiowa pieczeń była nagrodą także dla służących i parobków w gospodarstwie, którzy właśnie w dzień św. Marcina zmieniali miejsca pracy lub przedłużali umowę ze swoimi gospodarzami. W tych jesiennych dniach my również możemy przygotować sobie podobną ucztę, na przykład tę zachodnioczeską specjalność:
Kaczka pieczona na owocach, z kapustą imbirową i knedlikiem karlovarskim
Podawana z przepysznym sosem owocowym, delikatnym knedlikiem karlovarskim i pikantną kapustą. Oczywiście owoce można zmieniać, doskonale pasują także gruszki i śliwki.Składniki:
1 kaczka około 2 kg
sól
kminek cały
2 łyżki miodu
2 jabłka
1 pomarańcza
garść rodzynek
Przygotowanie: kaczkę solimy, posypujemy kminkiem i smarujemy miodem. Pieczemy razem z rodzynkami i obranymi owocami, pokrojonymi w ósemki, podlewamy od czasu do czasu wypieczonym tłuszczem i odrobiną gorącej wody. Sos z pieczeni redukujemy w rondelku.
Kapusta imbirowa
1/2 główki białej kapusty
1 cebula
kawałek świeżego imbiru wielkości palca
125 g masła
białe wino
1 duże jabłko
sól
Przygotowanie: białą lub czerwoną kapustę kroimy w paski, cebulę i imbir w kostkę. Smażymy wszystko na gorącym maśle, dolewamy wino i dusimy do miękkości. Na koniec do kapusty dodajemy starte jabłko i doprawiamy solą.
Delikatne knedliki karlovarskie
1 kg pieczywa pszennego
4 jajka
50 g masła
250 – 300 ml śmietany do gotowania
2 garści natki pietruszki karbowanej
gałka muszkatołowa
sól
masło do wymazania
Przygotowanie: pieczywo pszenne kroimy na drobne kostki i suszymy w piekarniku. Po wyjęciu z piekarnika zalewamy śmietaną, dodajemy roztopione masło, żółtka, posiekaną natkę pietruszki, doprawiamy solą i gałką muszkatołową i wszystko mieszamy. Na koniec dodajemy ubite białka i ostrożnie mieszamy. Z ciasta tworzymy wałek, który zawijamy w folię i gotujemy na parze 15-20 minut, w zależności od wielkości.
Z dniem św. Marcina nieodłącznie związany jest typowy deser – chrupiące rogaliki z nadzieniem orzechowym lub makiem. Rogaliki marcińskie przygotowuje się szybko i doskonale nadają się nie tylko jako deser po jesiennym obiedzie, ale także na śniadanie lub do kawy.
Rogaliki marcińskie
Składniki:450 g mąki pszennej
3 żółtka
250 g tłuszczu (masło, margaryna do pieczenia lub smalec)
100 g cukru pudru
0,25 l śmietany 33%
szczypta soli
1 jajko do posmarowania
nadzienie orzechowe lub makowe z około 200 g orzechów lub maku
Przygotowanie: wszystkie składniki mieszamy i wyrabiamy gładkie i nielepiące ciasto, które zawijamy w folię i odstawiamy na 30 minut do lodówki. Następnie dzielimy ciasto na 6 części, każdą rozwałkujemy na koło, które dzielimy na 8 części – trójkątów. Na szerszy koniec trójkąta nakładamy nadzienie, zwijamy go, formujemy rogaliki i kładziemy na blachę wyłożoną papierem do pieczenia. Smarujemy jajkiem i pieczemy przez około 15 minut w 180°C.
Więcej inspiracji i przepisów czeskiej kuchni znajdą Państwo na www.czechspecials.cz
Na stronach internetowych projektu Czech Specials – Rozsmakuj się w Czechach znajdą Państwo nie tylko ciekawe przepisy, ale także listę restauracji z certyfikatem. Niebieskie logo na drzwiach mogą mieć tylko te restauracje, które właściwie przygotowują dania czeskiej kuchni!
Rozsmakuj się w Czechach!
.jpg?width=1920&height=1280&ext=.jpg)
