Śladami Kafki i legendarnego Golema
Tajemnicze praskie miasto żydowskie, znajdujące się w historycznym centrum, jest nieodłączną częścią Starego Miasta. To prawdziwy skarb z wieloma zabytkami żydowskimi o światowym znaczeniu. Jednym z nich jest Synagoga Staronowa (Staronová synagoga), najstarsza zachowana synagoga w Europie z końca XIII wieku. Według legendy na strychu synagogi pochowany jest sam Golem. W praskiej dzielnicy żydowskiej mieszkał światowej sławy Franz Kafka. Miejsce jego narodzin znajduje się w odległości krótkiego spaceru od Rynku Staromiejskiego (Staroměstské náměstí). Dowiedz się więcej o życiu pisarza w ramach specjalnych tras zwiedzania.
Stałe wystawy oferują Synagoga Maisela (Maiselova synagoga), Synagoga Hiszpańska (Španělská synagoga), Synagoga Pinkasa (Pinkasova synagoga) i Synagoga Klausowa (Klausová synagoga). Są one częścią Muzeum Żydowskiego, instytucji, która od ponad 100 lat opiekuje się żydowskimi zabytkami w Pradze. Na przykład Starym Cmentarzem Żydowskim w centrum miasta.
Zabytki UNESCO i sklep ze starociami
Bazylika św. Prokopa i dzielnica żydowska w mieście Třebíč na Wysoczynie znajdują się na liście światowego dziedzictwa kulturowego UNESCO. Po Jerozolimie, żydowskie zabytki w mieście Třebíč są jedynymi, które zostały oddzielnie wpisane na tę listę. Miasto Třebíč było niegdyś jednym z najważniejszych ośrodków kultury żydowskiej na Morawach, a unikatowo zachowana dzielnica żydowska i bazylika są świadectwem koegzystencji Żydów i chrześcijan. Gęsto zabudowana dzielnica żydowska obejmuje ponad 120 domów mieszkalnych, które uzupełniają budynki dawnych instytucji żydowskich – ratusza, szkoły, rabinatu i przytułku. Tylna Synagoga (Zadní synagoga) oferuje również w ramach swojej ekspozycji informacje o historii dzielnicy żydowskiej. Warto pamiętać o tym miejscu podczas zwiedzania miasta, ponieważ wnętrze synagogi zdobią unikalne barokowe malowidła, uważane za najstarszy dowód malarstwa synagogalnego na Morawach. Bardzo interesujący jest również Dom Seligmann Bauera. Na parterze znajduje się przykładowy sklep ze starociami przypominający jedną z charakterystycznych działalności prowadzonych niegdyś przez ludność żydowską. Pierwsze piętro przedstawia autentyczne typowe mieszkanie niezbyt zamożnej rodziny żydowskiej w okresie międzywojennym. Dzielnica żydowska w Třebíču jest dziś uroczym miasteczkiem w mieście z wieloma kawiarniami i pensjonatami.
Przez psychoanalizę do Freuda
Podróż na północ Moraw do miasta Příbor zabierze Cię do korzeni ojca psychoanalizy, Zygmunta Freuda. Urodził się w rodzinie żydowskiego handlarza tkaninami i choć mieszkał tu tylko przez pierwsze trzy lata swojego życia, to to, czego tu doświadczył, miało na niego wpływ do końca życia. Można wybrać się do jego domu rodzinnego, który swoim wyposażeniem i wyglądem nawiązuje do czasów, gdy mały Zygmunt uczył się tu chodzić i mówić pod okiem matki.
Unikalne zabytki żydowskie
Zabytki żydowskie można znaleźć w wielu miastach i wsiach, wiele z nich służy jako muzea, sale wystawowe lub koncertowe. W Holešovie na Morawach można zobaczyć unikalną Synagogę Šacha (Šachova synagoga) tzw. typu polskiego. Z zewnątrz wygląda jak zupełnie zwyczajny dom, ale wnętrze jest tak niesamowicie piękne, że nie można go przegapić.
W Pilznie w Czechach Zachodnich można natomiast podziwiać Wielką Synagogę (Velká synagoga), która jest największą w Republice Czeskiej, drugą co do wielkości w Europie i piątą co do wielkości na świecie. Ten wspaniały budynek, zbudowany w stylu mauretańsko-romańskim z ciekawymi wnętrzami, służy również jako sala koncertowa i wystawowa dzięki doskonałej akustyce i wyjątkowej atmosferze.
Cenne kolekcje zabytków żydowskich zachowały się również w Boskovicach lub w Mikulovie na Morawach Południowych. Przez pozostałości dawnego getta prowadzi ścieżka dydaktyczna, można tutaj zobaczyć synagogę, cmentarz żydowski i rzadką średniowieczną mykwę. W historycznej dzielnicy żydowskiej Mikulova znajduje się również hotel i restauracja Tanzberg, który nie jest zwykłym budynkiem. Jest to pierwotny rabinat, który odgrywał ważną rolę w życiu lokalnej społeczności.
W marcu 2024 r., w północnoczeskim mieście Žatec po remoncie została otwarta synagoga jako centrum kultury i muzeum. Jest to drugi co do wielkości żydowski budynek w Czechach. Zabytek widnieje razem z miastem Žatec i otaczającą go krainą chmielu na liście UNESCO.
Skosztuj koszernych potraw i napojów w ramach „zwiedzania VIP” oferowanego przez Synagogę w Karniowie na Morawach Północnych. Można tutaj również przejść śladami Żydów, wybierając się na ekspozycję „Żydowscy przemysłowcy, przedsiębiorcy i wynalazcy”.
Dokąd wybrać się na festiwale kultury żydowskiej
Male chajim – festiwal kultury żydowskiej Třebíč (30.07 – 3.08.2025)Dni pełne koncertów, prelekcji, wydarzeń dla dzieci i dorosłych. Można spodziewać się specjalnych festiwalowych tras zwiedzania dzielnicy żydowskiej oraz degustacji koszernych potraw i napojów.
Festiwal Kultury Żydowskiej Ha-Makom Holešov (22. - 22.07.2025)
Czekają na Ciebie zwiedzanie z przewodnikiem morawskiego miasta Holešov, wystawy i koncerty nie tylko muzyki żydowskiej.
Dni Kultury Żydowskiej w Mikulovie (19. – 22.09.2024)
W ramach festiwalu będzie można podążać w Mikulovie śladami mieszkańców żydowskich i ich kultury. Program obejmuje zwiedzanie cmentarza żydowskiego, synagogi lub dzielnicy żydowskiej, specjały kuchni żydowskiej, prelekcje, koncert muzyki klezmerskiej, degustacja koszernego wina i pokazy tańca żydowskiego.
Dni Kultury Żydowskiej w Ołomuńcu (październik/listopad 2024)
Wystawy, filmy, koncerty i kuchnia tradycyjna – to wszystko przygotowano dla tych, którzy odwiedzą Ołomuniec w październiku z okazji Dni Kultury Żydowskiej.
STEF Fest (sierpień/wrzesień 2025)
Wielogatunkowy międzynarodowy festiwal kultury żydowskiej, który łączy brneńskie instytucje i upamiętnia historyczne miejsca i osobistości związane z życiem społeczności żydowskiej.
