7x funkcjonalistyczne Brno

Po powstaniu niepodległej Czechosłowacji w 1918 roku, południowomorawskie Brno stało się drugim co do wielkości miastem nowego państwa, a co za tym idzie jego ambicje polityczne, gospodarcze i kulturalne znalazły logiczne odzwierciedlenie w rozwoju aktywności budowlanej. Na początku XX wieku Brno staje się jednym z wiodących ośrodków funkcjonalizmu w Europie Środkowej.

1. Willa Tugendhat

Perłą (nie tylko) brneńskiego funkcjonalizmu jest niewątpliwie Willa Tugendhat. Willa jest unikatowym funkcjonalistycznym dziełem niemieckiego architekta Ludwiga Miese van der Rohe i jako jedyny zabytek architektury modernizmu w Republice Czeskiej została wpisana na Listę światowego dziedzictwa kulturalnego i przyrodniczego UNESCO. Jednocześnie jest to budynek, który współtworzył nowe standardy nowoczesnego mieszkania i jest jednym z podstawowych dzieł światowej architektury modernizmu - funkcjonalizmu. Ze względu na duże zainteresowanie zwiedzających zalecamy wcześniejszą rezerwację.

2. Centrum Wystawowe Brno

Na początku XX wieku powstał jeden z najbardziej znanych europejskich terenów wystawowych i kompleksów budowlanych funkcjonalizmu swoich czasów. Centrum Wystawowe w Brnie zostało otwarte w 1928 roku Wystawą Kultury Współczesnej w Czechosłowacji. Po wojnie działalność została przywrócona przez, odbywające się do dziś, targi przemysłu maszynowego. Poszczególne pawilony wystawiennicze to dzieło ponad 30 autorów. Obecnie odbywają się tutaj ważne targi i wystawy międzynarodowe, a także pokazy, koncerty lub kongresy.

3. Willa Stiassny

Piętrowa willa w stylu funkcjonalizmu na planie litery „L“, została wybudowana według projektu Ernsta Wiesnera dla Alfreda Stiassny i jego żony Herminy. Później w willi wraz z ogrodem umieszczono, w celach reprezentacyjnych, urzędy państwowe (urząd wojewódzki). Dlatego i dziś jest niekiedy nazywana „willą rządową“. W willi przebywało wiele wybitnych osobistości, między innymi również Fidel Castro. Od 2014 roku willa jest ponownie otwarta dla zwiedzających.

4. Kawiarnia Era

Budynek kawiarni Era w Černých Polích powstał w latach 30. minionego wieku w stylu funkcjonalizmu i był miejscem spotkań brneńskiej śmietanki towarzyskiej. Dwupiętrowy budynek z ogrodem frontowym mieścił pierwotnie 240 gości i jako kawiarnia funkcjonował do 1978 roku. Po długich dziesięcioleciach popadania w ruinę kawiarnia została odremontowana i dziś można tu ponownie napić się kawy. Dominantą wnętrza są spiralne schody łączące dwa piętra kawiarni. Ciekawa jest także fasada przypominająca plakat.

5. Kawiarnia Zemana

Kawiarnia Zemana znajdowała się pierwotnie niedaleko teatru Janáčkovo divadlo, ale dziś znajdziemy ją w w centrum Brna, około 200 metrów od pierwotnej lokalizacji. Powód? Budynek kawiarni został zburzony, aby nie przeszkadzał budowie teatru Janáčkovo divadlo. Dziś można odwiedzić replikę oryginalnej kawiarni, która została wybudowana w 1994 roku. Ponieważ nie zachowały się żadne fotografie oryginalnego wystroju kawiarni, zwrócono się o pomoc do świadków. Niestety ich relacje różniły się od siebie, wnętrze zostało więc wyposażone meblami z lat 20. i 30.

6. Hotel Avion

Pierwszy powojenny hotel w Brnie jest niewątpliwie kluczowym dziełem czeskiej architektury funkcjonalizmu lat 20. minionego wieku. Hotel został zbudowany na bardzo wąskiej działce o szerokości tylko 8 metrów. Dwa najniższe piętra zostały zarezerwowane dla kawiarni, w kolejnych siedmiu piętrach znajdowało się 50 pokoi hotelowych. Na fasadzie hotelu uwagę zwracają duże okna, z których na wyższych piętrach roztacza się wspaniały widok na Špilberk i katedrę św. Piotra i Pawła.

7. Kolonia Nový dům

Prawdziwą gratką funkcjonalistycznego Brna jest Kolonia Nový dům. Kompleks mieszkalny 16 funkcjonalistycznych domów jednorodzinnych powstał, jako projekt wzorcowego osiedla nowoczesnych mieszkań, prezentowany w Brnie w ramach Wystawy Współczesnej Kultury. Obecnie tylko niektóre domy (Fuchsów, Gruntów i Starego) są chronione jako zabytki architektury. Wiele domów zostało przebudowanych lub są zaniedbane.