Rautis in Noord-Bohemen

De Tsjechische glas- en kristalproductie heeft een traditie van vele eeuwen. Vlakbij het Reuzengebergte in het dorp Poniklá, leeft tot op de dag van vandaag een volledig unieke traditie die ongeëvenaard is in de wereld. Daar is Rautis gevestigd, een bedrijf dat ornamenten maakt van glaskralen.

Glaskralen uit Noord-Bohemen

De productie van kralenjuwelen is een traditie van meer dan 100 jaar oud. Het gehele proces wordt handmatig gedaan. Van glasblazen, verzilveren, schilderen en snijden. Het familiebedrijf Rautis is de enige glasfabrikant ter wereld die traditionele kerstversieringen produceert van glaskralen. Ze maken al meer dan honderd jaar kerstversieringen van holle glaskralen in Poniklá in Noord-Bohemen. Rautis is sinds 1902 op dezelfde plek actief. De glasblazerij biedt meer dan 20.000 ontwerpen, waarvan sommige dateren uit het begin van de vorige eeuw.

Geschiedenis van de Tsjechische glaskraal

Aan het begin van de 20e begon men met de productie van geblazen glaskralen in de Jablonec-regio en het Reuzengebergte. Meer dan 400 families verdienden hun brood met het maken van glaskralen en de productie van modesieraden in de regio. Een bekwame glaskralenmaker zou tot drie en een half duizend kralen van verschillende vormen kunnen maken - van langwerpig en peervormig tot rond, zowel klein als vrij groot, van helder, gekleurd, glad en ingesprongen glas.

De kralen werden vroeger gebruikt om halskettingen, broches en hoedenaalden te maken, maar ook om oorbellen te maken en om volks- en theaterkostuums te versieren. Pas in de eerste helft van de 20e eeuw verschoof het grootste deel van de productie naar feestelijke ornamenten. De kerstdecoratie was het populairst in de jaren 20 en 30 van de vorige eeuw en de productie heeft tot op de dag van vandaag stand gehouden.

Decoratie maken met kralen

De reis van glaskralenversieringen is vrij lang. Elke kraal moet minstens zes handen passeren voordat hij onderdeel wordt van een ornament. Eerst moet het uit een glazen buis geblazen worden, dan verzilveren, schilderen en tekenen en snijden. Al deze stappen worden handmatig uitgevoerd. De kraal is dan gereed om aan een draad geregen te worden.

Handgemaakte productie gaat door in de 21e eeuw

De ornamenten worden tot op de dag van vandaag vervaardigd in Poniklá in de uitlopers van het Reuzengebergte op dezelfde manier als lang geleden. De klassieke patronen, voornamelijk kerststerren en sneeuwvlokken, blijven het populairst. De fabriek in Poniklá kan elk jaar tot 150 duizend van dergelijke ornamenten produceren, gebaseerd op 20 duizend patronen. De ornamenten zijn niet de goedkoopste, maar dit komt doordat doordat elk item een handgemaakt origineel is.

Glaskralen als cultureel erfgoed

Het productieproces en de productie zelf zijn dermate uniek dat de ornamenten met glaskralen in het dorp Poniklá per december 2020 zijn ingeschreven op de UNESCO Immaterieel Cultureel Erfgoedlijst. Je kunt deze plek ook bezoeken. Als laatste producent van glasdecoraties biedt Rautis een one-stop demonstratie van de handgemaakte productie van kerstversieringen van glaskralen. Bovendien kun je je eigen fantasie en handigheid uitproberen in de creatieve werkplaats, of een aantal van de doe-het-zelfpakketten kopen in de bedrijfswinkel in Poniklá.

Benieuwd naar ervaringen over een bezoek aan de glasfabriek van Rautis, lees deze blogs:
"Rautis: de laatste traditionele kerstfabriek"
"Familiebedrijf Rautis - Het kerstverhaal van Poniklá"