Productie van sieraden en bijouterieën

De productie van glas in Bohemen dateert al van de 18e eeuw. De productie van glazen compositiestenen en sieraden gemaakt van deze stenen werd gedomineerd door de Venetianen. De slijpers van Turnov wilden echter dezelfde resultaten bereiken. De gebroeders Fišer brachten vele jaren in Venetië door als hulpkrachten in de glasproductie. Nadat zij in 1711 naar huis terugkeerden, voerden zij talrijke tests uit en produceerden door middel van smelting de eerste, diamant imiterende, loodhoudende compositie. En zo gebeurde het, dat de compositie van Turnov binnen korte tijd concurreerde met de Venetiaanse producten.

Het Museum van Glasmakerij in de Noord-Boheemse stad Turnov bergt een prachtige schatkamer, maar ook een huis gewijd aan de verwerking van (half)edelstenen. Direct aan de andere kant van de straat is een functionerende juwelierswerkplaats. Op het Českého ráje-plein is het aanrader om de mooie winkel Granát te bezoeken. Aan het einde van de 19e eeuw werd de wereldproductie van en de handel met bijouterieën gedomineerd door de snel groeiende stad Jablonec nad Nisou. De architectuur van de stad kreeg toen een nieuw uiterlijk. In de stad zelf en in de omgeving vindt men heden ten dage meer dan vijftig producenten van glas en sieraden. Gelukkig kan men ze allen bezoeken op één plaats, en wel in Palace Plus. Hier zijn vijfduizend soorten bijouterieën, tafelglas, met de hand gedecoreerde glazen kerstboomversieringen en de merksieraden Preciosa en Granát.  

Glas- en bijouterieënmuseum in Jablonec

Dit museum in Jablonec nad Nisou aan de voet van het IJzergebergte is het enige van zijn soort in Tsjechië en bewaart tegelijkertijd de grootste collectie van bijouterieën ter wereld. Het hoofdgebouw van het museum is een cultureel monument. Het werd gebouwd in 1904 in Art-nouveaustijl voor de exportfirma Zimmer & Schmidt. In hetzelfde jaar werd ook de eerste expositie van het museum geopend, toen nog gespecialiseerd in de kunstnijverheid. Tegenwoordig telt de verzameling 12 miljoen voorwerpen. De beste worden tentoongesteld in de permanente exposities of kortlopende tentoonstellingen. In de permanente expositie "Het oneindige verhaal van de bijouterie" zijn er behalve bijouterie ook knopen, munten, medailles, juwelen van individuele auteurs en historische juwelen, gespen en kledingtoebehoren uit de unieke verzameling Waldes te bewonderen. De expositie „Čarovná zahrada – České sklo sedmi století" (Wondertuin – Boheems glas van zeven eeuwen) vertelt het verhaal over glas van een anonieme kelk tot kunstwerken gemaakt door individuele auteurs. Een geslepen glazen kristal van buiten, een geheimenisvolle kamer met kerstboomversiering binnen. Zo ziet de aanbouw van het Museum voor glas en bijouterie in Jablonec nad Nisou er uit. Het museum breidde hiermee de ruimte voor zijn omvangrijke verzamelingen uit.

Het Stedelijk museum in Železný Brod  

Het museum in Železný Brod, een stad in de nabijheid van de stad Turnov, werd gesticht in de tweede helft van de 19e eeuw. Het museum is vooral gespecialiseerd in het documenteren van de geschiedenis en van het heden met nadruk op de lokale specificiteit – de glasproductie. De expositie maakt bekend met de geschiedenis van de glasproductie in Železný Brod vanaf de helft van de 19e eeuw tot de tegenwoordige tijd. Tentoongesteld worden voorbeelden van huiselijke verwerking van de glazen grondstof – productie van geperste en gewikkelde parels, het slijpen en rijgen van parels. Een ander deel van de expositie maakt bekend met de activiteit van de glasmakersschool in Železný brod. Het waren juist de pedagogen en de oud-leerlingen van de glasmakersschool, die het specifieke karakter van het kunstglas in Železný Brod creëerden. Onder de tentoongestelde voorwerpen ontbreken ook de beroemde glazen figuurtjes van Jaroslav Brychta niet, die één van de symbolen van Železný Brod zijn geworden. De hedendaagse glaskunst en tegelijkertijd de unieke technologie van gesmolten glasplastiek, die geboren is in Železný brod, wordt tentoongesteld in de galerie gewijd aan de werken van de wereldberoemde glaskunstenaars Jaroslava Brychtová en Stanislav Libenský.

School voor glasmakers in Železný brod 

De middelbare glasmakersschool in Železný brod herdenkt de 100e verjaardag van haar stichting. Deze eerste puur Tsjechische glasmakersschool en tegelijkertijd de grootste glasmakersschool in Europa biedt een brede keuze aan studierichtingen op één plek. Deze onderwijsinstelling was de eerste vakschool voor glasmakers in Tsjecho-Slowaakse Republiek in 1920. Haar taak was de leerlingen voor te bereiden op zelfstandig werk  op het gebied van glaskunst en hun tegelijkertijd de basisopleiding te bemiddelen voor het zelfstandige ondernemerschap. De school biedt onder één dak meteen twee kunst- en twee technische vakken met in totaal negen professionele richtingen. De school beschikt over een eigen glaswerkplaats. Er worden bijna alle warme en koude technieken voor de artistieke bewerking van glas behandeld. De stad en de school organiseren samen elk jaar een traditionele beurs geheten Skleněné městečko (Glazen stadje) en een symposium Letní sklářská dílna (Zomerse glasmakerswerkplaats) met internationale participatie van glaskunstenaars.

Perlex Bijoux Jablonec  

De in 1995 opgerichte firma bouwt voort op de rijke ervaring verworven in het vak en houdt zich bezig met het unieke ambacht van het maken van parels. De betrouwbaarheid en kwaliteit hielpen de firma om geleidelijk parelleverancier te worden niet alleen voor de exporthuizen en bedrijven in Jablonec nad Nisou, er werden ook directe buitenlandse klanten verworven. Deze kleinere firma streeft ernaar om de klankvolle naam van de Boheemse bijouterie in stand te houden. Zij gebruikt niet om elke prijs de nieuwe industriële technologieën, omdat zij er van overtuigd is, dat de traditionele methode van het dompelen, die hier vanaf het begin van de 20e eeuw gebruikt wordt, nog steeds kwaliteit en precisie waarborgt – dit in tegenstelling tot de massaproductie in Aziatische landen. De parels uit Perlex worden uitsluitend vervaardigd van Boheems glas en van inheemse materialen met nadruk op bescherming van het milieu. In 2013 werd aan de firma de onderscheiding Regionální produkt Jizerských hor (Regionaal product van de Jizerské Bergen) toegekend. In Perlex kunnen de bezoekers het gehele proces volgen van het dompelen van wassen glazen parels evenals andere procedures uit het veredelen. Bezoekers kunnen hier een eigen pareltje verven of een sieraad maken in de bedrijfswinkel, waar een onuitputtelijke hoeveelheid van kleuren en vormen van wassen pareltjes ter beschikking staat.

Preciosa Ornela, Desná en Zásada

De vennootschap Preciosa Ornela behoort tot de belangrijkste wereldproducenten van een breed sortiment van Boheemse glasproducten. Van glazen staven en staafjes, technisch en tafelglas tot alle soorten glazen pareltjes en parels. De glasfabrieken van Preciosa Ornela voor vervaardiging van glas en parels bevinden zich op twee locaties aan de voet van het IJzergebergte. In het stadje Desná, gelegen in een dal omringt met bergen en bossen, concentreerde zich de productie van technisch glas en halffabricaten van glas. In de kleine gemeente Zásada worden de pareltjes gekleurd en de productie ervan voltooid. Vervolgens worden ze verpakt en geëxporteerd. 

Slechts weinige dingen, die ons elke dag omgeven en begeleiden, hebben een zo rijke en fascinerende geschiedenis als glazen pareltjes. De geschiedenis van de Boheemse pareltjes gaat ver terug tot de 16e eeuw, toen in de stad Mšeno in het noorden van Bohemen de eerste glasoven begon te branden. De productie van het unieke fenomeen van pareltjes verplaatste zich geleidelijk uit het Italiaanse Venetië naar Noord-Bohemen, waar deze geperfectioneerd werd en wereldberoemdheid verwierf en een unieke assortimentsbreedte en uitstekende kwaliteit bereikte. De pareltjes uit Preciosa Ornela worden verkocht in meer dan 80 landen op vijf werelddelen. Ze worden niet alleen gebruikt voor de productie van bijouterieën, maar ook voor de productie van etnische producten, traditionele souvenirs, borduursels of decoratieve producten. Preciosa Ornela vervaardigt per jaar ongeveer 4000 ton van deze producten. De Boheemse pareltjes dragen trots het merk PRECIOSA Traditional Czech Beads™, waarmee Preciosa Ornela de topkwaliteit en het meest brede assortiment van kleuren, vormen en maten garandeert.

Glassunicum Smržovka

De firma Glassunicum, die heden ten dage actief is in de gemeente Smržovka in het IJzergebergte, werd opgericht in 1990. Oorspronkelijk vervaardigde zij glazen bloemen en gewikkelde figuurtjes van glas. In 1998 behoorde zij tot de grootste exporteuren van glazen bloemen naar Italië. Thans biedt zij meer dan 3000 soorten producten van meer dan 50 leveranciers. In het aanbod spelen bijvoorbeeld glazen kralen van verschillende kleur en maat, glazen figuurtjes en bloemen, drink- en tafelglas, glas- en strasbijouterie van regionale producenten en Tsjechische firma's een rol. Het bedrijf is gespecialiseerd in de productie van klantspecifieke glazen sieraden en bijouterieën. 

Misamo Jablonec nad Nisou

De vennootschap Misamo werd opgericht in 2018. In hetzelfde jaar bracht zij een nieuw merk van juwelen op de markt gemaakt door individuele auteurs en originele glazen sieraden waarvoor met de hand gewikkelde parels worden gebruikt. De uitsluitend handmatige productie maakt een breed scala van kleuren, vormen en versieringen mogelijk en kan op deze manier tegemoet komen aan de meest veeleisende wensen van de klanten en modeontwerpers. De door individuele auteurs gemaakte juwelen Misamo vormen onderdeel in de modeshows MADE IN JABLONEC. In 2019 begon de firma ook samen te werken met de nationale schoonheidswedstrijd met de langste traditie. Tijdens het bezoek in Misamo wacht op de bezoekers vooral het toveren met glas – een eenmalige belevenis, waarbij bezoekers met een glasmakersbrander eigenhandig een gewikkelde parel kunnen maken en een kijkje kunnen nemen in het creatieproces van deze fragiele schoonheid.

G&B Beads, Museum voor kralenvervaardiging in Jablonec

De firma G&B Beads is ontstaan in 1991, toen deze de familietraditie uit 1937 voortzette. Gedurende de laatste 20 jaar behoort het bedrijf tot de grootste producenten van glasparels in de regio. Geleidelijk begon de firma zich te specialiseren vooral in de ontwikkeling van nieuwe vormen en combinaties van kleuren in het assortiment van met vuur gepolijste en geperste parels. Het bedrijf brengt regelmatig vele nieuwtjes op de markt, die vervolgens door vele firma's die deze parels vervaardigen in hun productieprogramma worden overgenomen. Het bedrijf vervaardigt niet alleen glasparels, maar werkt samen met vooraanstaande, wereldwijd toonaangevende ontwerpers aan collecties van glazen juwelen. Zij hebben hier al vele onderscheidingen verworven. Zij zullen u tijdens uw bezoek graag begeleiden door de productieafdeling, door het museum voor de productie van kralen en door de galerie van glasproducten en bijouterieën. U kunt ook de bedrijfswinkel bezoeken, waar u het zien zal vergaan bij de aanblik van duizenden vormen, kleuren, ontwerpen en maten van kralen. In de moderne ruimte van de creatieve werkplaatsen zult u daarna een plaatje van een glazen mozaïek of uw eigen glazen sieraad kunnen maken. Tot de interessante stukken van het museum behoren bijvoorbeeld de volledig van hout vervaardigde machines voor het snijden van glazen staafjes en het slijpen van glazen stenen uit de 19e eeuw en een verzameling van gewikkelde glazen parels en glazen bloemenbroches.