Van historische steden en kastelen tot unieke landschappen en architectonische meesterwerken – dit land biedt een schat aan cultuur en natuur. Reis door de Europese geschiedenis, van de romaanse periode tot de twintigste eeuw, en bewonder het erfgoed dat Tsjechië zo bijzonder maakt.
De UNESCO-monumenten van Tsjechië
Tsjechische steden: vier UNESCO-juwelen
Het stadscentrum van Praag is het grootste en meest bezochte UNESCO-monument in Tsjechië. Bewonder de Praagse Burcht, de imposante Sint-Vituskathedraal en het sfeervolle Oude Stadsplein. Deze iconische plekken vormen een prachtig architectonisch geheel.De historische stadscentra van de steden Český Krumlov, Kutná Hora en Telč staan tevens op de Werelderfgoedlijst. Český Krumlov is een sprookjesachtige plaats met middeleeuwse straatjes, karakteristieke huizen en verbonden met vele legendes. Het charmante stadje is uniek vanwege haar kasteelcomplex met barokke theater. Het kasteel torent hoog boven de meanders van de Moldau uit.
In het historische centrum van Kutná Hora is de gotische Sint Barbara kathedraal het bezoeken waard. De geschiedenis van Kutná Hora is onafscheidelijk verbonden met de zilvermijn. Het zilver bracht enorme rijkdom en heeft bijgedragen aan een aantal prachtige monumenten, zoals de Onze Lieve Vrouw kathedraal in het stadsdeel Sedlec, herbouwd in de barokke stijl door Santini.
Het renaissancejuweel onder de Tsjechische steden is Telč. Een geheel bewaarde middeleeuwse stad met watervesting, een kasteel en een marktplein met daaromheen schilderachtige huizen met gevels in renaissance- en barokstijl.

De Sint Barbara kathedraal in Kutná Hora, Foto Libor Svacek
Architectonische parels van Santini
In Žďár nad Sázavou, nog geen honderd kilometer van Kutná Hora, schittert de pelgrimskerk van Sint Johannes van Nepomuk. Deze kerk staat boven de stad, op de Zelená hora (Groene Berg). De beroemde architect Johann Santini Aichel ontwierp deze kerk. Zoals vaak bij Santini’s bouwwerken, draait ook hier alles om symboliek. De plattegrond heeft de vorm van een pentagram, met vijf uitgangen, vijf sterren en vijf engelen op het hoofdaltaar. Dit fantastische gebouw is volgens legendes gehuld in geheimen.
De pelgrimskerk St. Johannes van Nepomuk, Foto Chris Borg
Traditioneel plattelandserfgoed
Holašovice, een dorp in Zuid-Bohemen, biedt een prachtig voorbeeld van de Zuid-Boheemse boerenbarokstijl. De goed bewaarde huizen uit de achttiende en negentiende eeuw geven een authentiek beeld van het plattelandsleven in Midden-Europa.
In Zuid-Moravië ontdek je het Cultuurlandschap Lednice-Valtice, het grootste kunstmatig aangelegde cultuurlandschap van Europa. Rondom de kastelen van Lednice en Valtice creëerde de adellijke familie Liechtenstein een uitgestrekt gebied met parken, bossen en waterpartijen, geïnspireerd door de Engelse landschapskunst. Dit door mensenhanden gevormde landschap biedt een unieke mix van cultuur en natuur, en is in 1996 op de UNESCO-lijst opgenomen.
In Zuid-Moravië ontdek je het Cultuurlandschap Lednice-Valtice, het grootste kunstmatig aangelegde cultuurlandschap van Europa. Rondom de kastelen van Lednice en Valtice creëerde de adellijke familie Liechtenstein een uitgestrekt gebied met parken, bossen en waterpartijen, geïnspireerd door de Engelse landschapskunst. Dit door mensenhanden gevormde landschap biedt een unieke mix van cultuur en natuur, en is in 1996 op de UNESCO-lijst opgenomen.
Chateau Valtice in Zuid-Moravië, Foto Ladislav Renner
Joodse monumenten in Třebíč
Gelegen aan de oevers van de rivier Jihlava ligt de Moravische stad Třebíč. De monumentengroep in Třebíč bestaat uit de romaans-gotische Sint-Procopiusbasiliek en de joodse wijk Zámostí; naast Jeruzalem het enige, zelfstandig genoteerde joodse monument op de UNESCO-Werelderfgoedlijst.
Beide monumenten zijn een stille getuigenis van het samenleven van Joden en Christenen in een kleine Moravische stad. In de Joodse wijk zijn meer dan honderd huizen bewaard gebleven, inclusief twee synagogen en het toenmalige raadhuis. De St. Procopius basiliek, oorspronkelijk een deel van het Benedictijnenklooster uit de 13de eeuw, werd gebouwd onder de invloed van de West-Europese bouwkunst.
Beide monumenten zijn een stille getuigenis van het samenleven van Joden en Christenen in een kleine Moravische stad. In de Joodse wijk zijn meer dan honderd huizen bewaard gebleven, inclusief twee synagogen en het toenmalige raadhuis. De St. Procopius basiliek, oorspronkelijk een deel van het Benedictijnenklooster uit de 13de eeuw, werd gebouwd onder de invloed van de West-Europese bouwkunst.
Functionalistisch wonder in Brno
Villa Tugendhat in Brno, ontworpen door Ludwig Mies van der Rohe, is een architectonisch hoogtepunt en het enige moderne UNESCO-monument in Tsjechië. Deze villa, gebouwd in 1929-1930, introduceerde revolutionaire ideeën zoals open ruimtes en het gebruik van stalen frames. Het is een onmisbaar bezoek voor liefhebbers van modernistische architectuur. De villa wordt namelijk beschouwd als één van de mijlpalen van de wereldarchitectuur van de twintigste eeuw.

Villa Tugendhat vanaf de tuinzijde, Foto Josef Sobotka, Shutterstock
Renaissance en barok in kastelen en steden
De barokke Zuil van de Heilige Drievuldigheid in Olomouc, een van de grootste sculpturen in Centraal-Europa, laat je versteld staan. Deze indrukwekkende UNESCO-site van 35 meter hoog is omringd door barokke beelden en getuigt van de grandeur van de 18de eeuw.Op een steenworp afstand van Olomouc ligt het Aartsbisschoppelijk kasteel en de tuinen van Kroměříž. De Podzámecká tuin sluit direct bij het kasteel aan en aan de zijkant ligt de buitengewone Květná tuin in renaissancestijl. Er zijn doolhoven, priélen, bassins, fonteinen, een plantenkas, een zuilengalerij en oneindige groene hagen van nauwkeurig geknipte struiken en bomen.
In Litomyšl ontdek je een prachtig renaissancekasteel, beroemd om zijn sgrafitto-decoraties op de gevels. Het kasteel is geïnspireerd door Italiaanse bouwkunst.
Het kasteel van Litomyšl, Foto: Libor Sváček / vydavatelství MCU
West-Boheemse spadriehoek
De Boheemse spadriehoek van Mariánské Lázně, Františkovy Lázně en Karlovy Vary biedt een combinatie van ontspanning en historie. Deze kuuroorden, met hun minerale bronnen, spacolonnades en historische spa-architectuur, trekken al eeuwenlang bezoekers. UNESCO erkende deze unieke plek vanwege de belangrijke rol die de kuuroorden speelden in de Europese spa-cultuur.
"De kuuroorden floreerde in de 18e en begin 20ste eeuw en vele belangrijke persoonlijkheden, zoals Goethe bezochten de steden. De Boheemse spadriehoek werd in 2021 op de UNESCO-werelderfgoedlijst gezet."

De collonades van Karloy Vary, Foto: Ladislav Renner
De wereld van hop
De meest recente Tsjechische toevoeging aan de UNESCO-werelderfgoedlijst is het hoplandschap van Žatec in Noord-Bohemen. Deze regio staat bekend om zijn hop met unieke aromatische eigenschappen, die wereldwijd wordt geroemd in de brouwwereld. Het wereldberoemde Tsjechische pils, maar ook iconische bieren zoals het Ierse Guinness en het Belgische Stella Artois, danken hun karakter aan de hop uit deze streek.
Al ongeveer 700 jaar wordt rond de stad Žatec hop verbouwd. Dit heeft geleid tot een uitzonderlijk landschap waarin alles draait om deze kostbare grondstof. Op de UNESCO-lijst prijkt niet alleen het historische centrum van Žatec, maar ook de omliggende hopvelden en diverse monumenten die nauw verbonden zijn met de hopteelt. Een hoogtepunt is het museum 'Tempel van hop en bier', waar bezoekers de rijke geschiedenis en cultuur rondom Tsjechische hop kunnen ontdekken.
De hopvelden rondom Žatec, Foto: Václav Mach
Reisinspiratie nodig, voor een mooie UNESCO roadtrip door Tsjechië, zie"Een roadtrip langs de mooiste UNESCO-parels van Tsjechië" - Vetex Bart, juni 2024
"Roadtrip route Tsjechië langs prachtige UNESCO plekken" - Map of Joy, juni 2024