Tajemnicze przepaści, nacieki krasowe i rysunki sprzed około 6 000 lat – to tylko niewielka część tego, co czeka na Państwa pod ziemią w Czechach. Zapraszamy do odkrywania tajemnic ukrytych przed ludzkim wzrokiem i zejścia do czeskich przepaści, jaskiń, formacji krasowych i jarów. W 2023 roku będziemy obchodzić 300. rocznicę zejścia pierwszego człowieka do przepaści Macochy w Morawskim Krasie, a Zbrašovska Jaskinia Aragonitowa, podziemna przestrzeń w Teplicach nad Bečvou, będzie obchodzić 110 lat od jej odkrycia.
Galeria sztuki prehistorycznej
Także ludzie żyjący przed wieloma tysiącami lat mieli potrzebę tworzenia i wyrażania się przez sztukę. Galerię sztuki prehistorycznej znajdą Państwo również na terenie Czech, a to w Jaskini Kateřinskiej w Morawskim Krasie niedaleko Brna. Najstarszy rysunek w Republice Czeskiej liczy sześć lub siedem tysięcy lat. Są to czarne linie na ogromnym kamieniu, który ze względu na swoją pomarszczoną powierzchnię nazywany jest Mózgiem. W epoce kamienia mógł służyć jako kamień kultowy, a dawni mieszkańcy Jaskini Kateřinskiej w Morawskim Krasie artystycznie ozdobili go farbami z popiołu. Stojąc w Jaskini Kateřinskiej, warto rozejrzeć się wokół. Ze względu na swoją długość 97 metrów, szerokość 44 metrów i wysokość sięgającą 20 metrów Hlavní dóm, czyli podziemna komora tej jaskini, jest największą przestrzenią podziemną Republiki Czeskiej udostępnianą zwiedzającym.
Jaskinia jako miejsce rytualne
Morawski Kras jest pełen niespodzianek. W drugiej połowie XIX wieku jaskinia Býčí skála ujawniła jedną z nich. Od niepamiętnych czasów była owiana tajemnicą, ale dopiero około 150 lat temu naukowcy odkryli, w czym spoczywa jej sekret. Archeologowie odkryli tu tzw. pochówek kultury halsztackiej połączony ze składaniem ofiar z ludzi. W V w. p.n.e. został tu pochowany ważny arystokrata wraz ze swoimi sługami, 40 kobietami i końmi. Dlaczego jaskinia nazywa się Býčí? Ponieważ znaleziono tu brązową figurkę byka, która dziś jest ikoną tzw. kultury halsztackiej.
Ściśle tajna jaskinia
W Morawskim Krasie niedaleko Brna znajduje się kolejna wyjątkowa jaskinia, nazywana Výpustek. To bardzo ciekawa przestrzeń podziemna, z bogatą i bardzo niezwykłą historią. Ludzie odwiedzali ją już od czasów średniowiecza, ale prawdziwą sławę zdobyła dopiero po II wojnie światowej. W jaskini znajdowała się bowiem tajna podziemna nazistowska fabryka. Produkowano tutaj części do silników lotniczych. Dziś częścią jaskini jest instalacja stanowiska dowodzenia armii, które działa nadal, ale nie służy już swojemu celowi. W trakcie zwiedzania jaskini mają więc Państwo okazję zajrzeć w głąb dziejów, choć co prawda nie tak odległych, jak w Jaskini Kateřinskiej.
Najgłębsza zalana słodkowodna jaskinia świata
Podczas naszej podziemnej wędrówki jeszcze chwilę pozostaniemy na Morawach. Tuż obok Hranic, miasta niedaleko Ołomuńca, znajdują się przepiękne Zbrašovskie Jaskinie Aragonitowe, które można zwiedzać prawie przez cały rok. Zaledwie kilka kroków stamtąd znajduje się Hranická propast, która jest najgłębszą przepaścią nie tylko w Republice Czeskiej, ale i na całym świecie. Oczywiście, jeżeli będziemy liczyć także jej zatopione dno. Chociaż będąc tutaj, ma się wrażenie, że ta przepaść dna nie ma. Wszystkie próby zmierzenia jej podwodnej głębokości jak na razie zakończyły się niepowodzeniem. Według najnowszego mierzenia potwierdzona głębokość wynosi 404 metry, specjaliści szacują jednak, że może osiągać imponujących 800 metrów.
Unikatowa dekoracja naciekowa
Miejscem, którego nie można pominąć podczas wypraw pod ziemię to Jaskinie Koněpruskie, leżące na południowy zachód od Pragi. Jeden z największych systemów jaskiń w Republice Czeskiej powstał w wapieniach dewońskich sprzed 400 milionów lat. Od 1959 roku jaskinie zostały udostępnione zwiedzającym i również Państwo mogą podziwiać tutejszą wspaniałą dekorację naciekową na dwóch udostępnionych piętrach. Jaskinie są unikatowe ze względu na naturalną dekorację wapienną, przypominającą brukselkę. Unikat tworzony kalcytem i chalcedonem pochodzi sprzed ponad 1,5 miliona lat. Niektóre z różyczek zawierają ziarenka lub warstewki przezroczystego lub mlecznego opalu. Opal występuje także w innych jaskiniach, ale różyczki opalowe są światowym wyjątkiem. Są bowiem pozostałością po dawnych czasach, kiedy na powierzchni dogorywał klimat tropikalny i subtropikalny.
Na łódce pod ziemią
Czas na wycieczkę do Jaskiń Punkvy! Znów wracamy do Morawskiego Krasu na północ od Brna. Można tu zwiedzać olbrzymie komory z korytarzami i dekoracją naciekową, a także dotrzeć aż na dno przepaści Macocha. Nawiasem mówiąc, przepaść jest bardzo fotogeniczna! Jednak jaskinie Punkvy swoją popularność zyskały głównie dzięki temu, że można tu wybrać się na romantyczny rejs łódką po wodach podziemnej rzeczki Punkvy. Jest to na pewno niezapomniane przeżycie, które docenią nie tylko dzieci, ale także dorośli.
Śladami fauny prehistorycznej
Na północy Moraw, w pobliżu miasta Štramberk, znajduje się nie tak efektowna, ale niemniej cenna jaskinia. Nazywa się Šipka, a pod koniec XIX wieku dokonano w jej wnętrzach znaczącego odkrycia. Znaleziono tu szczękę dziecka neandertalskiego z różnymi przedmiotami z epoki brązu. Jaskinia była bowiem zamieszkana przez prehistorycznych łowców zwierzyny, a w osadzie jaskini odkryto kości i zęby zwierząt, np. niedźwiedzia jaskiniowego, lwa jaskiniowego, hieny, nosorożca włochatego, mamuta, żubra, tura, piżmowołu, pantery, rosomaka, renifera tundrowego lub łosia. Jednym słowem, takich zwierząt, których dziś już w czeskim lesie nie spotkamy.
