Głuchy geniusz muzyki czeskiej Bedřich Smetana
Bedřich Smetana urodził się 2 marca 1824 jako jedenaste dziecko w rodzinie piwowara z Litomyśla. Już jako pięciolatek grał na skrzypcach w kwartecie, w rok później również na pianinie, a jako ośmiolatek skomponował swój pierwszy utwór. Wkrótce przeniósł do Pragi, aby studiować muzykę. Utrzymywał się tu jako nauczyciel w rodzinie hrabiego Thuna. W roku 1856 kompozytor udaje się do szwedzkiego Göteborga, gdzie poświęcał się pedagogice, dyrygenturze i grze na fortepianie.
W roku 1874 Smetanę spotyka nieszczęście – na skutek niewyjaśnionej jak dotąd choroby traci bowiem słuch. Po utracie słuchu powstała jednak większość jego najsłynniejszych dzieł – opery Hubička (Pocałunek), Tajemství (Tajemnica), Čertova stěna (Czarcia ściana), dwa kwartety smyczkowe, cykle fortepianowe Sny i Tańce czeskie, szereg utworów chóralnych, dokończył on również cykl Má vlast (Moja Ojczyzna), nad którym pracował pięć lat. Stan zdrowia Smetany gwałtownie się pogorszył i kompozytor musiał zostać przewieziony do Pragi, do szpitala psychiatrycznego, gdzie 12 maja 1884 roku zmarł.
Najsłynniejszego litomyślanina co roku w lecie upamiętnia drugi z najstarszych festiwali muzycznych w Czechach – Smetanova Litomyšl, czyli Litomyśl Smetany. W tym roku odbędzie się on w dniach 13 czerwca – 6 lipca. Głównym punktem programu są inscenizacje oper, koncerty galowe, kantaty i wieczory pieśni, w bogatej ofercie programowej znajduje się również balet, a także koncerty promenadowe.
Wybuchowy oryginał – Antonín Dvořák
Antonín Dvořák urodził się 8 września 1841 w Nelahozevsi, gdzie spędził również młodość. Mały Antonín interesował się muzyką już od małego – grał na skrzypcach, fortepianie i organach. Dzięki wujkowi, który wspierał go finansowo, Dvořák mógł przenieść się do Pragi, gdzie studiował w szkole organistowskiej.
Pierwsze sukcesy nadeszły w roku 1877, kiedy to dzieło Dvořáka zwróciło uwagę słynnego już wówczas kompozytora Johanesa Brahmsa. Antonín Dvořák nie należał jednak z pewnością do konserwatywnych i poważnych artystów. Współcześni uważali go za wybuchowego i dziwacznego oryginała. Bardzo chętnie nosił on rzucające się w oczy ubrania, a swoje pomysły zapisywał na mankietach koszuli. Niechętnie zmieniał również miejsce pobytu – całe życie spędził pod tym samym adresem, a kiedy musiał się przeprowadzić, znalazł większe mieszkanie zaledwie o piętro wyżej.
Podróże było dla niego złem koniecznym, dlatego tym bardziej imponujący jest fakt, że w roku 1892 przyjął on posadę dyrektora w konserwatorium muzycznym w Nowym Jorku. Pod wrażeniem życia w USA napisał swą IX symonię Novostvětską (Symfonię Z Nowego Świata). Po powrocie do Pragi dyrygował nowo założoną Filharmonią Czeską, uczył w konserwatorium i pisał poematy symfoniczne i opery – Jakobín (Jakobin), Čert a Káča (Czart i Kasieńka), Rusalka (Rusałka). Sześćdziesiąte urodziny Dvořáka w roku 1901 stały się świętem narodowym. Z tej okazji cesarz Franciszek Józef I nadal kompozytorowi stan szlachecki i mianował go członkiem Sejmu Panów rady rzeszy w Wiedniu.
Dzieło Dvořáka liczy niemal 120 pozycji, z których większość stanowi wielkie dzieła orkiestralne, wokalno-instrumentalne czy muzyczno-dramatyczne. Jego muzykę co roku prezentuje Międzynarodowy Festiwal Muzyczny Ołomuniec Dvořáka, który w roku 2014 odbywać się będzie od 30 kwietnia do 24 maja. Antonín Dvořák przebywał w Ołomuńcu głównie w latach 1888 - 1898, współpracując ze związkiem muzyczno-śpiewaczym Žerotín.
Miłośnik morawski pieśni ludowych – Leoš Janáček
Leoš Janáček urodził się w Hukvaldach, 3 lipca 1854. Kiedy miał 11 lat, ojciec posłał go na studia do Brna, a następnie do Pragi i do Wiednia. Po studiach wrócił do Brna, został dyrektorem szkoły organistowskiej i poświęcił się dyrygenturze, wkrótce rozpoczynając również karierę kompozytora. Bardzo intensywnie poświęcał się studiom i zbieraniu pieśni ludowych, należy również do najważniejszych twórców czeskiej i światowej muzyki nowoczesnej. Opery Janáčka zdobyły olbrzymi rozgłos i grane są dziś na całym świecie.
W miejscowym zwierzyńcu z alejami dębowymi, kasztanowymi i lipowymi znajduje się pomnik Liska Chytruska, który upamiętnia sławną operę Leoša Janáčka. W tym właśnie przepięknym miejscu co roku rozbrzmiewają dźwięki Międzynarodowego Festiwalu Muzycznego Hukvaldy Janáčka. W tym roku festiwal odbywać się będzie od 2 do 20 lipca. We wsi Hukvaldy zwiedzić możesz również muzeum sławnego kompozytora, w którym zachowały się wnętrza z czasów życia Janáčka. Dowiesz się tutaj wszystkiego o jego życiu i twórczości.
