Poland, Lithuania, Latvia
2021
10
Najciekawsze drewniane kościoły
Najstarszym drewnianym kościołem w Czechach jest kościół Najświętszej Marii Panny w Broumovie z 1450 roku. Do najbardziej malowniczych należy kościółek Podwyższenia Krzyża Świętego z przełomu XIX i XX wieku w miejscowości Bystřice nad Olší koło Trzyńca i kościół Matki Bożej Śnieżnej w Velkich Karlovicach na Morawach Wschodnich, ukończony w 1754 roku. Wśród perełek drewnianej architektury sakralnej znajdziemy także kilka kościołów, które zostały przywiezione do ówczesnej Czechosłowacji z Zakarpacia, z inicjatywy Urzędu Ochrony Zabytków, w celu ocalenia niszczejących budowli.

Prawosławny kościół św. Michała w Ogrodzie Kinskich na Petřínie

Na wzgórzu Petřín w Pradze, w Ogrodzie Kinskich, stał drewniany kościółek prawosławny świętego Michała, który Praga otrzymała w darze od Zakarpacia w 1929 roku. Należał do najpiękniejszych budowli architektury ludowej w tym regionie. Jednak 28 października 2020 roku w wyniku pożaru kościół został całkowicie zniszczony. Obecnie miasto ogłosiło publiczną zbiórkę na jego odbudowę.

Kościół Najświętszej Marii Panny w Broumovie

Kościół cmentarny Najświętszej Marii Panny w Broumovie (około 30 km od Kudowy – Zdroju) jest najstarszym zachowanym zabytkiem ludowej architektury sakralnej w Czechach. Stoi na terenie cmentarza usytuowanego przy głównej drodze prowadzącej do miejscowości Křinice. Cmentarz i kościół powstały prawdopodobnie w drugiej połowie XIII lub na początku XIV wieku. Nie zachowały się żadne informacje o pierwotnym wyglądzie kościoła, przypuszcza się jedynie, że był zbudowany z drewna. Spłonął podczas oblężenia miasta w 1421 roku. Nowy kościół wzniesiono około 1450 roku. Wyróżnia się nie tylko swoim wiekiem, ale także techniką budowy, szachulcową konstrukcją z masywnych belek dębowych. Obiekt jest czynny dla zwiedzających od 2009 roku.

Kościół z Zakarpacia w Novej Pace

Drewniany kościół z XVII wieku został przywiedziony z Zakarpacia do Novej Paki (50 km na północ od Hradca Kralove) w 1930 roku przez kolekcjonera Ottona Kretschmera. Obecnie w kościele znajduje się kolekcja rzeźb sakralnych pochodzących od  XIV do XIX wieku, a także wystawa malarstwa sakralnego na szkle. Zachował się również bogato rzeźbiony ołtarz z końca XVII wieku oraz ikonostas z 1812 roku. Kościół jest dostępny dla zwiedzających po wcześniejszej rezerwacji.

Kościół św. Mikołaja w Hradcu Králové

Drewniany kościół z 1605 roku pierwotnie stał we wsi Habura na Słowacji. Po zbudowaniu tam w 1740 roku murowanego kościoła, drewniany został sprzedany pobliskiej miejscowości Malá Polana. Od końca lat dwudziestych XX wieku nie był używany, ponieważ wzniesiono tu nowy, murowany kościół. W 1934 roku niszczejącą budowlę kupiło miasto Hradec Králové. Obecnie kościół stoi na terenie Sadów Jiráska u zbiegu rzek Łaby i Orlicy.

Kościół św. Andrzeja w Hodslavicach 

Kościół św. Andrzeja w Hodslavicach (7 km od Novego Jičína) z 1551 roku jest jednym z najstarszych drewnianych kościołów beskidzkich. Na przełomie XVI i XVII wieku należał do protestantów. Od połowy XVII wieku znajdował się pod zarządem jezuitów.

Kościół Matki Bożej Śnieżnej w Velkich Karlovicach

Zrębowy kościół Matki Bożej Śnieżnej w Velkich Karlovicach, na pogórzu Jaworników i Beskidów, został zbudowany w 1754 roku, w stylu baroku wiejskiego, na planie krzyża greckiego. Budowla  wyróżnia się złożoną konstrukcją ścian obwodowych z łącznie 24 kątami.

Kościół św. Antoniego Padewskiego na Praszywej

Drewniany kościół św. Antoniego Padewskiego zbudowany w 1640 roku na grzbiecie Małej Praszywej (707 m n.p.m.) w Beskidzie Śląsko-Morawskim jest typowym przykładem beskidzkiej architektury ludowej. W pobliżu kościoła znajduje się schronisko z wieżą widokową.

Kościółek św. Paraskiewy w Blansku koło Brna

Budowę kościoła we wsi Nižni Selišťe w pobliżu Chustu na Zakarpaciu rozpoczęto w 1601 roku, a zakończono dopiero za 40 lat, ponieważ wieś wymarła z powodu epidemii. Drewniany kościółek św. Paraskiewy był jednym z sześciu kościołów przywiezionych do ówczesnej Czechosłowacji z Zakarpacia w celu ocalenia przed zniszczeniem. Został zarejestrowany jako zabytek kultury i pierwotnie miał być eksponatem na Wystawie Kultury Współczesnej, która odbyła się w 1928 roku w Brnie. Zrezygnowano jednak z tego planu i w 1935 roku obiekt został przekazany Czechosłowackiemu Kościołowi Husyckiemu, któremu służy do dziś.

Kościół zrębowy św. Piotra i Pawła we wsi Liberk koło Rychnova nad Kněžnou

Na miejscu dzisiejszego drewnianego kościoła we wsi Liberk koło Rychnova nad Kněžnou (około 40 km na wschód od Hradca Kralove), dawniej stał średniowieczny kościół, który w drugiej połowie XV wieku został zburzony wraz z tutejszym zamkiem. W latach 1691-92 zbudowano na jego miejscu drewniany kościół. Do dziś można podziwiać barkowe wnętrze i kasetonowe stropy.

Kościół św. Michała Archanioła we wsi Řepiště

Drewniany jednonawowy kościół we wsi Řepiště, w pobliżu Frýdku-Místku, został założony pod koniec XV wieku. Leży na szlaku śląskich kościołów drewnianych. Wpisany został na listę zabytków kultury. Jest otwarty dla wiernych podczas niedzielnych nabożeństw i innych świąt kościelnych.

Kościół Wszystkich Świętych w Sedliště

Drewniany kościół Wszystkich Świętych w miejscowości Sedliště, koło Frýdku-Místku, został zbudowany w 1638 roku, na miejscu zniszczonego kościoła, o którym pierwsza wzmianka pochodzi z 1447 roku. Kościół należy do najcenniejszych drewnianych zabytków sakralnych w Czechach. Nie jest na co dzień dostępny dla zwiedzających. Bogato zdobione wnętrze można dojrzeć tylko przez małe okienko.  Wokół całego kościoła, na miejscu starego cmentarza, stoją dziesiątki starych żeliwnych krzyży, głównie z XIX i początków XX wieku.  

Kościół św. Bartłomieja w Kočí koło Chrudimia

Wyjątkowy drewniany kościół gotycki został zbudowany pod koniec XIV wieku na polecenie małżonki Wacława IV, królowej Zofii. Wnętrze budowli zdobią renesansowe i barokowe malowidła ścienne. Obok kościoła znajduje się drewniana dzwonnica i unikatowy drewniany most z zadaszeniem. Ciekawostką architektoniczną jest także niemal trzydziestometrowa drewniana wieża.

Kościółek św. Mikołaja w Nýdku

Wioska Nýdek leży 8 km od Trzyńca na Morawach Północnych. Jedną z tutejszych atrakcji turystycznych jest drewniany kościółek z 1576 roku, prawdopodobnie najstarsza zabytkowa budowla w okolicy. Kościółek można zwiedzać po niedzielnej mszy lub po wcześniejszej rezerwacji  telefonicznej. 

Kościółek św. Bedřicha w Bílej

Kościółek w górskiej miejscowości Bílá w Beskidach został zbudowany w latach siedemdziesiątych XX wieku na polecenie kardynała ołomunieckiego Fridricha Landráta. Autorem projektu tej pięknej, drewnianej budowli jest architekt Antonín Kybast. Kościół wyróżnia się wysoką wieżą i ciekawym zadaszeniem. We wnętrzu możemy podziwiać czternaście pięknie rzeźbionych kolumn, a światło wpada tu przez czternaście okien, ozdobionych kolorowymi witrażami, przedstawiającymi poszczególne etapy Drogi Krzyżowej. 

Kościółek w Albrechticach

Najcenniejszym zabytkiem architektury w Albrechticach koło Czeskiego Cieszyna jest malowniczy drewniany kościół pod wezwaniem św. Piotra i Pawła. Został zbudowany w stylu barokowym w 1766 roku na miejscu kościoła pochodzącego sprzed 1447 roku. W 2008 roku przeszedł gruntowny remont, podczas którego między innymi wymieniono wszystkie uszkodzone elementy drewniane i dach. Zwiedzanie kościoła można zarezerwować w urzędzie gminy.

Dzwonnica w mieście Rtyně na Podgórzu Karkonoskim

Drewniana dzwonnica należy do najcenniejszych tego typu budowli w Czechach. Pochodzi z 1592 roku, jej wysokość wynosi niemal 30 metrów. Z dzwonnicy rozciąga się piękny widok na miasto i Karkonosze. W jej wnętrzu można zobaczyć wystawę poświęconą historii budowli oraz trzy dzwony. Najstarszy z nich, dzwon pogrzebowy, pochodzi z 1471 roku i waży 159 kg. Drugi dzwon, zwany południkiem, pochodzi z 1545 roku i waży 250 kg. Trzeci, najcięższy dzwon z 1644 roku waży 350 kg.

Kościół Podwyższenia Krzyża Świętego w Bystřicy

Drewniany kościół Podwyższenia Krzyża Świętego w Bystřicy w pobliżu Czeskiego Cieszyna pochodzi z 1897 roku. Należy do najbardziej malowniczych kościołów w regionie Moraw Północnych i Śląska.   
Został zbudowany na miejscu zrujnowanego kościoła z drugiej połowy XVI wieku. Wewnątrz warto zobaczyć między innymi renesansowy ołtarz skrzydłowy z 1588 roku.