IJzergebergte

De Jizera bergen

De Jizera bergen strekken zich uit in Tsjechië en Polen en bevinden zich in de regio Noord-Bohemen. De hoogste berg is Wysoka Kopa gelegen in Polen. De bergtop Jizera (1122 m) ligt in Tsjechië en hier is de bergketen naar vernoemd. In het Nederlands staat het gebergte bekend als IJzergebergte, vanwege de aanwezigheid van ijzererts. Het IJzergebergte werd in 1967 uitgeroepen tot beschermd landschapsgebied. Het hele gebied beslaat een oppervlakte van 38.000 hectare. Er zijn meer dan 20 beschermde gebieden in het gebied zelf, door de aanwezigheid van zeldzame planten, veengebieden en originele beukenbossen. Het karakter van het IJzergebergte heeft iets weg van Scandinavië. Het is licht glooiend, je vindt er vele meren en kleine riviertjes. 

De UNESCO oerbeukenbossen

Sinds 2021 staan de oerbeukbossen (Jizerskohorské bučiny) in het noorden van het IJzergebergte op de werelderfgoedlijst van UNESCO. Deze bossen zijn een van de allerlaatste bergbeukenbossen in Europa die bijna onaangetast zijn door mensen. Het gebied wordt bijna niet bezocht door toeristen en er zijn weinig tot geen voorzieningen, zoals parkeerplek, hotels en restaurants. De beste wandelroute door de beukenbossen is de rondwandeling van Kopřivník richting Hejnice, zie route. 

De beukenbossen van het IJzergebergte, Foto Archive Jizersky, Matyas Gal 

Wandelingen vanaf Liberec en Bedřichov

Het IJzergebergte biedt een perfect landschap voor fietstochten, wandeltochten en zelfs rolstoelexcursies. Er zijn vele kilometers aangelegde paden, waarvan verschillende geasfalteerd. De routes leiden langs talloze granieten bergtoppen en veenmoerassen, kristalheldere beekjes en rotsformaties. Een mooie wandeling die je kunt maken vanuit Liberec is naar Bedřichov. Een wandelpad aangegeven met rode markering leidt vanaf de dierentuin in Liberec naar Bedřichov en maakt deel uit het van Europese wandeltraject E3. Dit langeafstandspad begint bij de Portugese kust en eindigt in Bulgarije bij de Zwarte Zee. 

 

In Bedřichov gaat er een natuurpad langs de rivier Černá Nisa. De rivier is 14 km en de route zelf is 8 kilometer, zie wandelroute NS Černá Nisa. Via een ander pad is het mogelijk om naar Bedřichov te keren, bijvoorbeeld via het natuurpad 'Lesy Jizerských hor'. Een wandelpad van Bedřichov naar Ferdinandov met verschillende informatieborden over het verleden en heden van de natuur, de glasproductie en fauna. Deze wandelroute komt langs de gezellige berghut Nová Louka ook wel bekend als Šámalova. Je kunt hier overnachten, maar ook een heerlijke maaltijd nuttigen.

Het restaurant en hotel Nová Louka, Foto Milan Drahoňovský

Meer wandelplezier in de bergen van Tsjechië

In elke hoek van het IJzergebergte vind je mooie wandelroutes. Velen zijn geasfalteerd en daardoor ook vaak met de fiets begaanbaar. Een wandelroute in het zuidoosten van de Jizera is de route vernoemd naar de lokale inwoner en schrijver Gustav Leutet. Het startpunt van de rondwandeling is de treinhalte Josefův Důl. Je kunt kiezen voor een kortere of langere versie, zie route. Een prachtig gebied vlakbij het Reuzengebergte is het veengebied van Jizerka. Vanaf het bergdorp Jizerka kun je een rondwandeling maken van 6 kilometer door een uitgestrekt landschap met tal van historische boerderijen. Je wandelt door veenmoerassen, naar de bergtop Bukovec (1005 m) en voor een paar kilometer volg je de Jizera rivier. De route kan ook korter als dit gewenst is, zie wandelroute Jizerka. 

Jizerka, Foto Archiv Liberec Region, Jan Strakoš

Dwars door het IJzergebergte 

Houd je van wandelen en ben je in voor een uitdaging? Volg dan het langeafstandspad Hřebenovka, ook wel bekend als Czech Trail. Het is een route die langs alle bergen aan de noordelijke grens van Tsjechië voert. Je steekt regelmatig de Duits en Poolse grens over en beklimt de hoogste bergen van het Lausitzer gebergte, IJzergebergte, Reuzengebergte en Jeseník gebergte. Door het IJzergebergte kun je een lus maken. Begin bijvoorbeeld bij Albrechtice u Frýdlantu en volg de route voor 33 kilometer naar Jizerka. Als je wilt kun je de route verlengen door naar Tanvald te wandelen. 

wandelroute Czech trail

Fietsplezier 

Het IJzergebergte is ook voor fietsliefhebber een paradijs. Het is een glooiend gebied met af en toe een paar stevige beklimmingen, dus een goede fiets met versnellingen is aan te raden. Voor spannende bergfietstochten is het mountainpark op de berg Smrk een uitstekende keuze. Er zijn maar liefst twaalf parcours variërend van beginners tot gevorderden. Singletrek Pod Smrkem biedt in totaal 55 kilometer aan routes. 



Voor fietsers die liever een route volgen is fietsroute 22 een aanrader. Het is niet als Hřebenovka een route die door de noordelijke bergen van Tsjechië voert, alleen deze is specifiek voor fietsers. Het pad wordt aangegeven met nummer 22, zie route. De route eindigt in het IJzergebergte bij het gehucht Jizerka, maar kun je vervolgen door het Reuzengebergte. Je kunt ook besluiten om vanaf Jizerka de lange afstandsroute Jizera Greenway te volgen. Deze route start in Jizerka en volgt voor ruim 160 kilometer de Jizera rivier. 

Fietstocht Jizera Greenway

Langlaufen

Langlaufen is een populaire sport in de winter in Tsjechië. Zodra de eerste sneeuw is gevallen worden loipes gecreeërd en stoffen de Tsjechen de langlaufski's af. Het IJzergebergte is voor langlaufen ideaal, vanwege de geringe hoogteverschillen en de perfecte loipes tussen de bossen. Vooral bij de berghut Nová Louka is het in de winter een drukte van jewelste. Vanaf hier starten namelijk een aantal mooie routes. Het IJzergebergte is daarnaast geliefd bij langlaufliefhebbers, vanwege de wedstrijd Jizerska 50. In februari wordt deze race georganiseerd en duizenden mensen nemen er deel aan. Liever skiën? Dat kan bij het SkiArena Jizerky dat bestaat uit drie gebieden. De wintersportplaatsen zijn vooral bij families geliefd.

Glas en Jizera

Het IJzergebergte heeft een sterke band met de glasvervaardigingstraditie. De eerste glasfabrieken ontstonden hier al in de 14e eeuw. Door de jaren heen bloeide ook de handel in kostuumsieraden op en de goede naam ervan wordt tegenwoordig versterkt door het Daniel Swarovski-merk dat in dit gebied is ontstaan. In Kristiánov is een glasmuseum gevestigd in een voormalige glasblazerij. Kristiánov was een belangrijke glasnederzetting gesticht door de familie Riedel in 1775. In het museum krijg je informatie over de geschiedenis van de plaats en de glasproductie. 

Interessante uitstapjes

De grootste stad aan de uitlopers van het IJzergebergte is Liberec. Een gezellig plaats met het stadhuis en het Noord-Boheems museum als belangrijkste bezienswaardigheden. Liberec is ook voor families een leuke stad om te verblijven, omdat er tal van kinderattracties zijn zoals een aquapark, dierentuin en interactief sciencemuseum. Liberec is omgeven door het IJzergebergte en het Jeschkengebergte. In dit laatste gebergte staat de icoonse toren Ještěd. De toren met een restaurant en hotel bovenop de gelijknamige berg is een van de belangrijkste stukjes 20e-eeuwse architectuur van het land. De architect Karel Hubáček won de prestigieuze Perret-prijs, uitgereikt door de Internationale Vereniging van Architecten, voor het design ervan. Het Museum voor Glas en Kostuumsieraden bevindt zich in het stadje Jablonec nad Nisou dat tevens aan de uitlopers van het IJzergebergte ligt. Kasteel Frýdlant ligt vlakbij de eeuwenoude beukenbossen in het noorden van het beschermde natuurgebied. 

Lees hier in dit artikel meer over waar heen te gaan in het IJzergebergte
"Het IJzergebergte in Tsjechië"