Villa Tugendhat

Familie Tugendhat

Villa Tugendhat in het stadsdeel Černá Pole in Brno werd in 1929-1930 gebouwd op verzoek van het Joodse echtpaar Greta en Fritz Tugendhat die uit een rijke textielhandelsfamilie in Brno kwamen. De ondernemers bezochten in 1927 het huis van Pearsel in Berlijn, een huis van de kunsthistoricus Eduard Fuchs, ontworpen door Mies van der Rohe, en wisten meteen wie hun droomhuis zou bouwen.

Ludwig Mies van der Rohe werd geboren in 1886 in Aken. Hij ontwierp de villa voor de familie en deze werd in Brno tegen een helling geplaatst, met als grootste verdienste het prachtige uitzicht over het historische centrum van Brno en kasteel Špilberk. De villa brak in alle opzichten met alle trends uit die tijd met zijn functionaliteit en het interieur was zijn tijd ver vooruit.

De bekende Barcelona fauteuils en de Onyx muur

De moderne villa in Brno

De villa werd tussen 1929-1930 gebouwd naar het ontwerp van de Duitse architect Ludwig Mies van der Rohe, een van de grondleggers van de moderne 20e-eeuwse architectuur. De omgeving rondom het huis speelde een grote rol en het huis is daar perfect in geïntegreerd. De innovatieve oplossing van de ruimtelijke ordening, architectonische expressie, het constructiesysteem en het meubilair kan niet worden verwaarloosd. Er werden geen kosten bespaard aan kwaliteit en exotische materialen. De technische uitrusting in het huis was ook buitengewoon. De meeste apparatuur was uniek en de parameters vertegenwoordigden het hoogste technische niveau van zijn tijd.

Het gebouw riep veel emotie op zodra het klaar was. De eigenlijke ruimte bestaat uit drie verdiepingen, hoewel het vanaf de straat lijkt op een gebouw met één verdieping. De middelste verdieping werd gebruikt als woon- en representatief gedeelte. Een van de bijzonder bekende kenmerken is het glazen woongedeelte met originele meubels en de wintertuin, alleen gescheiden door gordijnen en vrijstaande muren. Een houten, halvemaanvormige muur scheidt het eetgedeelte van andere ruimtes en een zeldzame onyxmuur scheidt het woongedeelte van de studeerkamer. De elegante onyx wand verandert van kleur afhankelijk van de hoek waaronder de zonnestralen erop vallen.

Villa Tugendhat vanaf de straat gezien, Foto David Zidlicky

Op de bovenverdieping bevinden zich de ontvangsthal, een aparte slaapkamer voor de Tugendhats met en suite badkamer, twee kinderkamers en een kamer voor het kindermeisje. De naastgelegen flat werd gebruikt door de bouwkundige en als garage voor twee auto's. Het interieur is voorzien van elegante en zeer zorgvuldig ontworpen meubels door de architect die de villa heeft ontworpen. Dit wordt tot op de dag van vandaag nog steeds geproduceerd.

De onrustige geschiedenis van dit architectonisch juweeltje

Het echtpaar Tugendhat betraden in 1930 de villa en hebben er slechts acht jaar gewoond. Als Joden werden ze gedwongen te vertrekken onder dreiging van Duitse expansie. Ze emigreerden naar Zwitserland en keerden ze nooit meer terug naar de villa. Het huis werd in beslag genomen door de Gestapo en nam aan het einde van de oorlog al het verplaatsbare meubilair mee. Na de oorlog viel het huis in handen van het Rode leger. Ook de naoorlogse periode was de villa niet gunstig gezind. Tot 1960 huisvestte het een particuliere dansschool, daarna werd het staatseigendom. In de villa vonden in 1950-1979 rehabilitatieoefeningen voor kinderen plaats. Sinds 1980 is Villa Tugendhat eigendom van de stad Brno en in 1994 werd het een monument van moderne architectuur. De villa registreerde ook een ander buitengewoon moment in zijn geschiedenis. In 1992 werd het akkoord over de splitsing gesloten van de Tsjechoslowaakse Federatie in Tugendhat ondertekend.

Tijdloos design van de villa

Tot op de dag van vandaag wordt de villa beschouwd als een van de vier belangrijkste villa's ter wereld. In 2010–2012 is de villa met de aangrenzende tuin gerestaureerd in de oorspronkelijke vorm van zijn voltooiing in 1930. Dankzij zijn waarden is dit juweeltje van moderne architectuur ook opgenomen in de UNESCO-werelderfgoedlijst. Het is het enige moderne architectuurmonument in Tsjechië dat op de UNESCO Werelderfgoedlijst staat. Tegelijkertijd is het een gebouw dat heeft bijgedragen aan het definiëren van de nieuwe parameters van het moderne leven en is het een van de basiswerken van de moderne wereldarchitectuur - functionalisme.

Bezoekers kunnen een rondleiding door de villa krijgen  en kunnen de met leer beklede Barcelona-fauteuils bewonderen en de beroemde onyxmuur. Het dramatische verhaal van de villa en vooral de mensen die er woonden, inspireerden echter ook de schrijver Simon Mawer tot het schrijven van de veelgeprezen roman 'De glazen kamer'.

Reserveren is ten zeerste aanbevolen vanwege het grote aantal bezoekers.