Masopust – een vorm van carnaval

Tsjechisch carnaval in februari

Masopust is een van de Slavische carnavals die in Tsjechië (Bohemen en Moravië) kort na het Nieuwe Jaar begint en is een periode van vooral plezier maken. Men organiseert optochten en feesten waar vet vlees en veel zoets wordt gegeten. Het feest heeft zijn oorsprong al in de heidense tijden. Nu zijn deze fantastische theatervoorstelling elk jaar te zien in de periode tussen Driekoningen 6 janauri) en Aswoensdag (6 weken vóór de christelijke paasviering). Tijdens dit feest worden de voorouders de Zon, vruchtbaarheid en kracht vereert. Het was een periode van vreugde, omdat de dagen langer werden en het voorjaar naderde. Na de komst van het christendom werd het een feest vóór de vastentijd (die veertig dagen voor Pasen begint).

Feest van gastronomie en maskers

Het feest werd gehouden, omdat het werd gevolgd door de veertigdaagse vastentijd. Daarom werden er, voordat de vastenperiode begon, prachtige banketten gehouden, werd er gedanst in de steden en werd er in de dorpen van rijke feesten genoten. Ook vandaag de dag kun je tijdens de Vastenavondprocessies een breed scala aan lekkernijen proeven, van uitstekende zoete cakes en worsten tot bloedworst en varkensvleesknabbels, die idealiter worden weggespoeld met zelfgemaakte pruimenbrandewijn.

Processies uit de Hlinecko regio

Het Masopust-feest wordt gekenmerkt door ceremoniële optochten van maskers, met muziek, dansen en plezier maken. Deze optochten lopen nog door sommige steden en dorpen zowel in Bohemen als in Moravië. Bijna onveranderd zijn de Masopust-optochten in de regio Hlinecko in Oost-Bohemen gebleven. De mooiste processies zie je in Vortová, Studnice, Hamry, Blatno, Podhradí, Vitanov en Stan u Hlinska. De hoofdpersonen zijn de Turk, "vrouwtje", stroman, boer met een merrie en de schoorsteenveger. Ook onmisbaar zijn een beer, een jood en een ceremoniemeester, die elke huiseigenaar om toestemming vraagt ​​om de processie daar te laten stoppen. Het karakter en de vorm van maskers (kostuums) zijn hetzelfde gebleven, zoals honderd jaar geleden. Dankzij de originaliteit zijn de Masopust-optochten op de Lijst van immaterieel cultureel erfgoed van UNESCO opgenomen en in het beschermd dorpsgezicht Bethlehem in Hlinsko vindt men zelfs een speciaal museum ervan.

Bezoek een Masopust feest

• Letná-Masopust in Praag - 18 feb 2023 12:30 - Locatie: National Technisch Museum. Muziek, dansvoorstellingen en traditionele maskers. 
• Český Krumlov - 18-21 feb 2023. Een traditionele Masopust-optocht begeleidt door muziek, zang en goed eten. Er wordt een markt gehouden met varken op het menu.
• Openluchtmuseum Veselý Kopec in Oost-Bohemen - 4 feb 2023. Een optocht van plaatselijke folkloristische groepen, precies zoals het de gewoonte honderden jaren geleden was. 
• Het dorp Hamry in Oost-Bohemen - 4 febr 2023 - Een optocht met historische maskers. 
• Olomouc - 4 feb 2023 - Een Masopust-markt gehouden, met specialiteiten van varkensslacht en andere lekkernijen, Moravische folkloristische ensembles en een gemaskerde bal wordt georganiseerd.
• Rožnov pod Radhoštěm - 11 feb 2023 - Opleving van oude Masopust-gewoontes 

Varkensvleesspecialiteiten – varkensslacht

Het is geen toeval dat in deze periode varkens werden geslacht. De varkensslacht is nog steeds een levendige traditie op het Moravische platteland, waar familie of vrienden bij elkaar komen en in de loop van één dag een heel varken verwerkt wordt. Nog niet zo lang geleden mesten families het varken zelf vet en werd het varken op de binnenplaats door een slager geslacht. De laatste jaren wordt het echter bestelt via een fokker. Er wordt bloedworst, rookworst, gekookte varkenssnuit en buikspek, geleiworst, reuzels, varkenssoep of goulash gemaakt. Niets wordt weggegooid, alles wordt tot het laatste stukje verwerkt. Vrieskou was voor de varkensslacht ideaal. De hele dag werd ook bier gedronken en ook huisgemaakt brandewijn – meestal van pruimen – om warm te blijven!

 
Worst van varkensvlees en Tlačenka

Varkensvleesspecialiteiten vind je niet alleen op familiefeesten in dorpen, maar ook veel restaurants met de traditionele Tsjechische keuken bieden ze aan. Je kunt een heel varkensslachtmenu vinden – soep van buikspek, geleiworst, bloedworsten, gebakken varkensknie of goulash. Geleiworst (tlačenka) kan je meestal het hele jaar door in traditionele kroegen bij bier te bestellen. Deze specialiteit bevat meerdere soorten vlees en ingewanden van een varken (bijv. lever, tong, huid of pootjes). Het zijn kleine stukjes vlees in gelei van uitgekookte bindweefsels. Meestal wordt het met ui en azijn opgediend.

Masopust-zoetigheden

Het Masopust-menu bevat ook veel zoetigheden. De meest typische lekkernij is een soort oliebol gebakken in geklaarde boter. Zoet gerezen deeg van witte bloem wordt met zelfgemaakte jam gevuld, gebakken en bovenop wordt suiker gestrooid. Afhankelijk van de regio worden ook andere lekkernijen gebakken, zoals bijv. boží milosti (godsgenade), vdolky (soort muffin), zoete croissantjes gevuld met gemalen walnoten of koláče met kwark, maanzaadvulling of pruimenmarmelade.

 
Boží milosti en Koblihy

Angel wings – recipe

These traditional crisp pastries used to be prepared by our grandmothers and great-grandmothers and are today mostly made in Moravia. But they are definitely worth a try; the pastries are delicious!

Ingredients: 300 g all-purpose flour, a pinch of salt, 50 g butter, 20 g lard, 40 g caster sugar, 3 egg yolks, 2 tablespoons of lemon juice, zest of 1 lemon, 7 tablespoons of sour cream, 1 tablespoon of rum, ghee for frying.

Make crumble from the flour and cold butter with lard. Mix the cream with the sugar, salt, lemon juice, lemon zest, rum and egg yolks, mix and add to the crumble. Work out a smooth dough, wrap it in cling wrap and let it rest in the fridge for at least an hour. Roll out the rested dough into a thin layer, about 3 mm. Cut out traditional rectangular shapes with a cross in the middle. Heat the fat in a tall saucepan and gradually fry the angel wings on both sides until golden. Let them rest on a paper towel to drain away the fat for about a minute and then coat them with vanilla sugar.