Chateau Litomyšl

Italiaanse architectuur in Tsjechië​

'Een open kasteel zoals deze is heel ongewoon in Tsjechië', zal de gids vertellen tijdens de rondleiding. Het chateau van Litomyšl in het oosten van Bohemen heeft namelijk open ruimtes waar de kou en regen vrij spel hebben. Zulke constructies werden vooral in Zuid-Europa gebouwd. Het chateau van Litomyšl werd gebouwd in de jaren 1560 tot 1580 door Vratislav van Pernštejn als een geschenk voor zijn geliefde vrouw Maria Manrique de Lara die uit Spanje kwam. Door de open constructie werd het chateau alleen in de zomer gebruikt. De andere seizoenen brachte de familie en de volgende generaties door in hun andere optrekjes, zoals kasteel Pernštejn. Het kasteel is een zeldzaam voorbeeld van een paleis uit de Italiaanse renaissance met arcades onder de omstandigheden van transalpiene landen. De constructie is zo bijzonder voor Midden-Europa dat in 1999 het kasteel ingeschreven werd op de UNESCO Werelderfgoedlijst.

De binnenplaats van het kasteel, Foto: Archiv CMP

Familie Pernštejn 

Vratislav van Pernštejn was de hoogste kanselier van het Boheemse koninkrijk. De Spaanse Maria Manrique de Lara was een hofdame van Maria van Oostenrijk, keizerin van het Heilige Roomse Rijk, de vrouw van keizer Maximiliaan II. In 1555 trouwden de twee. Terwijl veel vrouwen in die tijd tijdens de bevalling stierven, slaagde Maria Manrique de Lara erin om maar liefst 21 kinderen te krijgen. Slecht de helft werden volwassen.  

Sgrafitto en restauratie

Het eerste wat opvalt aan kasteel van Litomyšl zijn de versieringen. De sgrafitto "envelop" decoraties op de muren van het kasteel zijn allemaal anders. Het zijn in totaal 8.000 tekeningen die dieren, bloemen en fruit afbeelden. De sgrafitto decoratie werden getekend in verse mortel en zijn allemaal anders. Voor de komende 7 jaar (tot 2031) zal het chateau een grondige restauratie krijgen, omdat de sgrafitto versieringen opgeknapt moeten worden.

Een barok theater

Het Renaissance landgoed werd in de 17e en 18e eeuw uitgebreid met barokke verbouwingen door de latere eigenaren Trauttmansdorff en Valdštejn-Vartenberk (Duits: Waldstein-Wartenberg), met medewerking van vooraanstaande barokke kunstenaars. De familie Valdštejn-Vartenberk waren enorme theaterliefhebbers en in 1797 lieten ze een theater volledig van hout maken met twintig scènes die ze konden wisselen. De familie speelden regelmatig de hoofdrol, maar ook mensen in de stad en bedienden lieten ze deelnemen. De belangrijkste gasten zaten op het balkon. Aan de zijkant van de zaal stonden de mensen paraat om eventuele branden zo snel mogelijk te blussen.

Het theater is erg waardevol en is een van de vijf overgebleven barokke theaters in Europa die vrijwel in zijn oorspronkelijke vorm bewaard is gebleven, inclusief twee gordijnen en zestien decors. Het theater is tegenwoordig lid van de eliteclub van wereldbarokke theaters. Een van de andere theaters bevindt zich in Český Krumlov.

Rondleidingen in het chateau

In het chateau van Litomyšl worden twee rondleidingen aangeboden. Een gaat over de familie Valdštejn-Vartenberk en de tweede over de laatste eigenaren, de Duitse familie Thurn-Taxis. Kroonluchters van Boheems glas, schilderijen met paarden, historische personen of de eigenaren en meubels in Empire stijl. Het zijn slechts een paar dingen die je zult zien tijdens een tour. Ook de eetzaal waar Václav Havel en zeven Centraal-Europese presidenten in 1994 elkaar bijeenkwamen wordt bezocht. Het familietheater is ook geopend voor bezoekers. De nieuwste tour informeert over de reden waarom het chateau op de UNESCO lijst is gezet.

Leuk weetje: Het chateau van Litomyšl werd gebruikt voor de opnames van de Oscar bekroonde film Amadeus door de wereldberoemde regisseur Miloš Forman.

Een van de vele kamers van het chateau, in totaal zijn er 50 kamers. Foto: Lukas Zeman

De geboorteplaats van een begaafde componist

Tegenover het chateau vind je het geboortehuis van de Tsjechische componist Bedřich Smetana. Hij was een van de beroemdste componisten van de 19e eeuw. In de kasteelbrouwerij werd Bedřich Smetana in 1824 geboren. Bedřich was het elfde kind van zijn ouders en ook hun eerste zoon. Mensen vertellen tot op de dag van vandaag dat zijn vader zo gelukkig was, dat hij vaten bier op de binnenplaats liet rollen zodat de mensen van de stad konden delen in zijn geluk. In de voormalige brouwerij is nu een klein museum gewijdt aan de componist.
 

Bedřich Smetana festival

Elk jaar in juni vindt in Litomyšl het festival "Smetana's Litomyšl". Het is het op één na oudste muziekfestival in Tsjechië en wordt al sinds 1946 georganiseerd. Tijdens het festival zijn er verschillende klassieke optredens. Het biedt operavoorstellingen, galaconcerten, maar ook balletvoorstellingen en kerkmuziek. De belangrijkste optredens worden meestal gehouden in de binnenplaats van chateau Litomyšl. De binnenplaats heeft een goede akoestiek en een schuifdak.

Vanwege de restaurant van het kasteel wordt de komende jaren het festival ergens anders gehouden.

Festival Smetanova Litomyšl - Foto: František Renza

Genieten in de Kloostertuinen

In de Franse tuin van het kasteel vind je barokke beelden van Griekse goden en het tuinhuis in Empire-stijl met afbeeldingen van Egyptische landschappen. Tegenover het kasteel ligt de Piaristenkerk. Deze kun je bezoeken en biedt bovendien een prachtig uitzicht over het kasteel. Vlakbij is daarnaast de Kloosteruin. Het is de ideale plek voor een picknick. Wil je graag een uitstapje maken vanuit Litomyšl. De stad Pardubice ligt op een uurtje rijden en het natuurgebied Toulovcovy maštale slechts 20 minuten. 

Ben je een kasteelliefhebber? Dan zullen deze kastelen in Tsjechië je ook zeker bekoren "De 10 mooiste burchten en kastelen van Tsjechië"