Paddenstoelen en gepeld graan “Kuba”

Kerstmis, feest van overdadigheid, werd vroeger gekenmerkt door vasten op eerste kerstdag. Met kerstavond werden alleen vleesloze gerechten of vis gegeten, hoewel het avondmenu wel uit negen gangen bestond, waaronder appels, gedroogd fruit of noten bij de armere gezinnen. Hoewel tegenwoordig allang geen gebakken karper meer op de tafel komt met kerst, kennen zoet vlechtbrood (vánočka) en paddenstoelen-kuba (houbový kuba) een heel lange traditie.

Gepeld graan, een basisingrediënt van kuba, vormde een normaal onderdeel van het dieet van onze voorouders. Tegenwoordig is het vervangen door rijst en wordt het enkel met kerst gegeten in deze traditionele kuba – veel mensen eten het zelfs helemaal niet meer. Dat is best jammer, want gepeld graan is zowel gezond als lekker, en kuba kan het hele jaar door worden bereid, ook met verse paddenstoelen. Als vleesvrij gerecht kan het ook voor de lunch op eerste kerstdag worden geserveerd, waarbij men zich geen zorgen hoeft te maken dat men de traditie van het vasten verbreekt en dus het traditionele gouden varken in de avond niet te zien krijgt.

Voorbereiding: 15 minuten + 2 uur voor het weken van de paddenstoelen
Bereidingstijd: 30 minuten

Ingrediënten:
2–3 handjevol gedroogde paddenstoelen
300 g gepeld graan (gerst)
3 eetlepels reuzel + 1 eetlepel voor de ovenschaal
2 grote uien
2 teentjes knoflook
½ theelepel gemalen karwijzaad
1 theelepel gedroogde marjolein
zout, gemalen peper

Bereiding:
Laat de gedroogde paddenstoelen ten minste 2 uur in water weken en knijp ze dan uit om overtollig water te verwijderen.
Was het gepelde graan met koud water en kook het in gezouten water totdat het zacht is, ongeveer 20‑30 minuten. Doe in een zeef om het water te laten weglekken.

Snij de uien fijn en fruit ze op de reuzel totdat ze bruin worden. Voeg de geweekte, in kleinere stukken gesneden paddenstoelen toe. Roer kort en doe dan het geperste knoflook, zout, karwijzaad, marjolein en versgemalen peper erbij.
Vet de ovenschaal in, doe het gepelde graan en het paddenstoelenmengsel bij elkaar en meng alles goed voordat u het in de schaal giet. Strijk glad en bak ongeveer 25 minuten in een voorverwarmde oven op 180°C tot het gerecht goudbruin van kleur is.