Met Pasen is sprake van een tegenstelling - men vast, maar er is ook overvloed. Er wordt aan het begin van Pasen gevast, maar daarna gebeurt het tegenovergestelde! Het lentefeest viert men traditioneel met tientallen verschillende delicatessen. Het is interessant dat elke regio zijn gerechten heeft en dat die onderling vaak duidelijk verschillen. Maar vrijwel alle gebieden in Tsjechië hebben bepaalde heerlijkheden gemeen.
Als we Tsjechisch Pasen uit gastronomisch oogpunt bekijken, dan treffen we vele regels en gastronomische gewoontes aan, die gedurende de gehele paasperiode voorschrijven wat er niet op tafel mag ontbreken. Laten we beginnen met Aswoensdag, dus de laatste zondag vóór Pasen. Op deze dag dient men de "judas" te bakken. Het gerezen gebak, besmeerd met honing en boter, moet de vorm van een gewonden touw hebben, waarmee de verraderlijke Judas zich verhangen heeft. Judassen serveert men op Witte Donderdag bij het ontbijt. De naam van deze dag in het Tsjechisch zegt ons dat we op die dag iets groens op ons bord moeten hebben. Wie geen spinazie lust, kan een groene salade bereiden of broccoli koken, en de ergste goddelozen schenken voor zichzelf dan tenminste pepermuntlikeur of "groene" likeur in.
Goede Vrijdag is de dag, waarop Jezus Christus gekruisigd werd en daarom verlangt men in alle christelijke landen matigheid bij het eten en drinken. De vastentijd duurt feitelijk tot aan de Kruisiging die te middernacht op zaterdag gevierd wordt. Diegene die niet vast, kan dan tenminste als eerbetoon aan de oeroude tradities vis op het menu zetten. Karper is een traditioneel gerecht. Vroeger werd die vóór Pasen uit een kuip verkocht, net zoals voor Kerstmis. Ook forel is populair, en wie geen vis blieft, kan gewoon een maaltijd zonder vlees nuttigen.
Op Stille Zaterdag heeft men het werkelijk druk. Er dienen zoete paasbroden gebakken te worden, en ook zoete rammen, maar alleen als er voor de Opstanding van Jezus geen lamsbout op tafel komt, want die moest het zoete symbool in de armere kringen vervangen. De Paasram is eigenlijk een koek van zoet deeg dat het offer van Christus symboliseerde. De gebakken ram kloppen we voorzichtig uit de vorm, we doen er rozijnen als ogen in en bestrooien het nog warme figuurtje met vanillesuiker of begieten het met chocoladeglazuur. Rond de nek van de ram binden we een sierlijk lintje met een belletje. De paasstol is een brood dat van zoet gerezen deeg is gebakken en ongeveer als kerststol smaakt.
Men at op Stille Zaterdag, nadat men van de kerk thuisgekomen was, een paasvulling van witte broodjes, eieren, rookvlees en jonge brandnetels, dat "Hlavička” (hoofdje) genoemd werd. Deze vulling wordt in allerlei varianten tot op heden gebakken. U kunt het zelf proberen volgens het hieronder vermelde recept.
Maar de grootste feestdag voor christenen is Paaszondag, de Opstanding van Jezus, en daarbij hoort ook een feestelijke maaltijd en overvloed in het aanbod. Als voorgerecht worden gekookte eieren, de symbolen van nieuw leven, geserveerd. Evenmin het vlees van jonge dieren mag op tafel ontbreken, dus het menu dient lamsvlees of het vlees van een geitenbokje te bevatten. Wie niet van lamsvlees houdt, neemt gebraden kalfsvlees of een gevuld gebraden kuiken.
De paastwijg behoort bij Paasmaandag, als de mannen paasverzen ten gehore brengen en vrouwen slaan, opdat ze niet opdrogen. Hun beloning daarvoor zijn gekleurde en beschilderde eieren. En weet u waarom men paaseieren eigenlijk een kleur geeft? Een van de legenden zegt dat toen men tijdens de veertig dagen durende vastentijd geen eieren mocht eten, men ze hard kookte, zodat ze niet zouden bederven. Maar deze eieren moest men kunnen onderscheiden van de rauwe exemplaren en daarom begon men ze te beschilderen. Tot in het begin van de 20e eeuw schilderde men de eieren alleen rood, want rood is de kleur van de liefde.
1. We koken het rookvlees in water en laten het afkoelen. Vervolgens snijden we het in blokjes.
2. We snijden de hoorntjes of het wittebrood in blokjes en doen dat in een grote schaal. De eidooiers kloppen we in melk, we voegen zout en peper toe en brengen het op smaak met geraspte nootmuskaat. We gieten het mengsel op het gebak en laten dat intrekken. Vervolgens doen we daar het gesneden vlees bij. We snijden de kruiden, doen dat in de schaal en roeren alles goed door. Uiteindelijke mengen we er het opgeklopte eiwit aan toe.
3. De bakvorm of bakschaal smeren we met reuzel in, bestrooien hem met paneermeel en we gieten het deeg erin. We bakken het geheel in een oven op 200 graden in 35-40 minuten tot het goudbruin is.
Goede Vrijdag is de dag, waarop Jezus Christus gekruisigd werd en daarom verlangt men in alle christelijke landen matigheid bij het eten en drinken. De vastentijd duurt feitelijk tot aan de Kruisiging die te middernacht op zaterdag gevierd wordt. Diegene die niet vast, kan dan tenminste als eerbetoon aan de oeroude tradities vis op het menu zetten. Karper is een traditioneel gerecht. Vroeger werd die vóór Pasen uit een kuip verkocht, net zoals voor Kerstmis. Ook forel is populair, en wie geen vis blieft, kan gewoon een maaltijd zonder vlees nuttigen.
Op Stille Zaterdag heeft men het werkelijk druk. Er dienen zoete paasbroden gebakken te worden, en ook zoete rammen, maar alleen als er voor de Opstanding van Jezus geen lamsbout op tafel komt, want die moest het zoete symbool in de armere kringen vervangen. De Paasram is eigenlijk een koek van zoet deeg dat het offer van Christus symboliseerde. De gebakken ram kloppen we voorzichtig uit de vorm, we doen er rozijnen als ogen in en bestrooien het nog warme figuurtje met vanillesuiker of begieten het met chocoladeglazuur. Rond de nek van de ram binden we een sierlijk lintje met een belletje. De paasstol is een brood dat van zoet gerezen deeg is gebakken en ongeveer als kerststol smaakt.
Men at op Stille Zaterdag, nadat men van de kerk thuisgekomen was, een paasvulling van witte broodjes, eieren, rookvlees en jonge brandnetels, dat "Hlavička” (hoofdje) genoemd werd. Deze vulling wordt in allerlei varianten tot op heden gebakken. U kunt het zelf proberen volgens het hieronder vermelde recept.
Maar de grootste feestdag voor christenen is Paaszondag, de Opstanding van Jezus, en daarbij hoort ook een feestelijke maaltijd en overvloed in het aanbod. Als voorgerecht worden gekookte eieren, de symbolen van nieuw leven, geserveerd. Evenmin het vlees van jonge dieren mag op tafel ontbreken, dus het menu dient lamsvlees of het vlees van een geitenbokje te bevatten. Wie niet van lamsvlees houdt, neemt gebraden kalfsvlees of een gevuld gebraden kuiken.
De paastwijg behoort bij Paasmaandag, als de mannen paasverzen ten gehore brengen en vrouwen slaan, opdat ze niet opdrogen. Hun beloning daarvoor zijn gekleurde en beschilderde eieren. En weet u waarom men paaseieren eigenlijk een kleur geeft? Een van de legenden zegt dat toen men tijdens de veertig dagen durende vastentijd geen eieren mocht eten, men ze hard kookte, zodat ze niet zouden bederven. Maar deze eieren moest men kunnen onderscheiden van de rauwe exemplaren en daarom begon men ze te beschilderen. Tot in het begin van de 20e eeuw schilderde men de eieren alleen rood, want rood is de kleur van de liefde.
Paasvullling
Ingrediënten:- 800 g rookvlees
- 8 broodjes of 1 wittebrood
- 8 eieren
- 250 ml melk
- zout en peper
- nootmuskaat
- verse kruiden naar smaak – jonge brandnetels, peterselie, bieslook, ...
- reuzel en paneermeel om de bakvorm mee in te smeren
1. We koken het rookvlees in water en laten het afkoelen. Vervolgens snijden we het in blokjes.
2. We snijden de hoorntjes of het wittebrood in blokjes en doen dat in een grote schaal. De eidooiers kloppen we in melk, we voegen zout en peper toe en brengen het op smaak met geraspte nootmuskaat. We gieten het mengsel op het gebak en laten dat intrekken. Vervolgens doen we daar het gesneden vlees bij. We snijden de kruiden, doen dat in de schaal en roeren alles goed door. Uiteindelijke mengen we er het opgeklopte eiwit aan toe.
3. De bakvorm of bakschaal smeren we met reuzel in, bestrooien hem met paneermeel en we gieten het deeg erin. We bakken het geheel in een oven op 200 graden in 35-40 minuten tot het goudbruin is.