Beleef Masopust met alles erop en eraan!

Masopust-optochten opgenomen op de UNESCO-lijst

Zoals we al hebben opgemerkt, het Masopust-feest wordt gekenmerkt door ceremoniële optochten van maskers, met muziek, dansen en plezier maken. Deze optochten lopen nog door sommige steden en dorpen zowel in Bohemen als in Moravië. Bijna onveranderd zijn Masopust-optochten in de regio Hlinecko in Oost-Bohemen gebleven, met name in Hamry, Studnice, Vortová en Blatno. Het karakter en de vorm van maskers (kostuums) zijn zelfde gebleven, zoals honderd jaar geleden; dankzij de originaliteit zijn de Masopust-optochten op de Lijst van immaterieel cultureel erfgoed van UNESCO opgenomen en in het beschermd dorpsgezicht Bethlehem in Hlinsko vindt men zelfs een speciaal museum ervan.

Bezoek een Masopust-feest

Wil je graag een Masopust-feest meemaken? Geen probleem. Dit jaar heb je enkele interessante mogelijkheden. Bijvoorbeeld Letná-Masopust in Praag. De gemaskerde optocht begint op 25 januari bij het Nationaal Technisch Museum en brengt muziek, toneelvoorstellingen, dansoptredens, maar vooral traditionele Masopust-maskers. Ook een programma in het Nationaal Landbouwmuseum maakt een deel uit van het Masopust-feest. Als je in een kostuum komt, is de toegang naar deze musea (en nog andere plaatsen) voor je gratis!

In het Nationaal Landbouwmuseum ervaar je ook de sfeer van een oude Boheemse slachtpartij. Je ziet carnavalsgebruiken, het slagersgilde en er trekt een traditionele gemaskerde optocht door het museum.
Je kunt je verheugen op demonstraties van traditionele verwerkingstechnieken voor varkensvlees met commentaar van een meesterslager, een tentoonstelling van slagersgereedschap en gastronomische workshops en proeverijen.
 
Een ander interessant Masopust-feest in prachtige historische omgeving vindt plaats in het Zuiden van Bohemen in Český Krumlov. Een traditionele Masopust-optocht wordt natuurlijk begeleidt door muziek, zang en goed eten.

Of iets meer folkloristisch? Een dorpsfeest gebaseerd op een continue historische traditie? Op de UNESCO-lijst staat de traditionele Masopust-optocht in het openluchtmuseum Veselý Kopec (Vrolijke Heuvel) in Oost-Bohemen. Wat houdt het in? Begin februari, op 8-2-25, gaan de plaatselijke folkloristische groepen een optocht houden, precies zoals het de gewoonte honderden jaren geleden was. Op de UNESCO-lijst is nog een andere Masopust-optocht in de buurt ingeschreven. De Optocht in het dorp Hamry in Oost-Bohemen, een dorp waar nog steeds historische maskers lopen, zal dit jaar op 15 februari plaatsvinden. Die wordt al generatieslang spontaan georganiseerd en de maskers en kostuums blijven nagenoeg onveranderd. In de optocht zie je slechts uitzonderlijk een vrouw of een kind, want meestal worden kostuums alleen door mannen aangetrokken.



En waar moet je in Moravië zijn? Bijvoorbeeld op 15 februari in Olomouc. Hier wordt een Masopust-markt gehouden, met specialiteiten van varkensslacht en andere lekkernijen, Moravische folkloristische ensembles treden op, ijsbeelden worden gehouwen - mits het weer het toestaat, en een gemaskerde bal wordt georganiseerd. Of in Rožnov pod Radhoštěm, waar in het Houten stadje op zaterdag 22 februari oude Masopust-gewoontes tot leven komen.

Traditionele lekkernijen

Het grootste feest werd in het verleden op Masopust-zondag gehouden, d.w.z. de laatste zondag vóór de Aswoensdag. Er werd een rijk middagmaal voor de uitgebreide familie opgediend. Het waren beslist geen diëtetische gerechten, in tegendeel. Tafels stonden vol met veel vet vlees en ook veel zoets. In het vooruitzicht van een lange vastentijd voor Pasen gingen mensen veel eten en drinken – en waren ook uitbundig vrolijk, met zingen en dansen.

Varkensvleesspecialiteiten – varkensslacht

Het is geen toeval dat in deze periode varkens werden geslacht. De varkensslacht is nog steeds een levendige traditie op het Moravische platteland, waar de uitgebreide familie of vrienden bij elkaar komen en in de loop van één dag een heel varken verwerkt wordt. Nog niet zo lang geleden hebben families het varken ook zelf gehouden en vetgemest en op de binnenplaats door een slager lieten slachten. In de laatste jaren wordt het echter steeds gemakkelijker gedaan – men bestelt van de fokker een al vetgemest en geslacht varken. Het duurt dan de hele dag voordat het vlees en ingewanden verwerkt worden en de specialiteiten worden gemaakt. Het zijn bloedworsten en andere worsten (zoiets als rookworsten), gekookt varkenssnuit en buikspek, geleiworst, reuzels, varkenssoep of goulash. Niets wordt weggegooid, alles wordt tot het laatste stukje verwerkt. Vrieskou was voor de varkensslacht ideaal, koel- en vrieskasten bestonden toen nog niet, en slagers hadden het in deze periode zeer druk. De hele dag werd ook bier gedronken en ook huisgemaakt brandewijn – meestal van pruimen – om warm te blijven!



Varkensvleesspecialiteiten vindt je niet alleen op familiefeesten in dorpen, maar ook veel restaurants die traditionele Tsjechische keuken op na houden bieden ze aan. Je kunt een heel varkensslachtmenu vinden – soep van buikspek, geleiworst, bloedworsten, gebakken varkensknie of goulash.
Geleiworst (tlačenka) kan je meestal het hele jaar door in traditionele kroegen bij bier bestellen. Deze specialiteit bevat meerdere soorten vlees en ingewanden van een varken (bijv. lever, tong, huid of pootjes). Het zijn kleine stukjes vlees in gelei van uitgekookte bindweefsels. Meestal wordt het met ui en azijn opgediend.

Masopust-zoetigheden

Het Masopust-menu bevat echter ook veel zoetigheden. De meest typische lekkernij is een soort oliebol gebakken in geklaarde boter. Zoet gerezen deeg van witte bloem wordt met zelfgemaakte jam gevuld, gebakken en bovenop wordt suiker gestrooid. Afhankelijk van de regio worden ook andere lekkernijen gebakken, zoals bijv. boží milosti (godsgenade), vdolky (soort muffin), zoete croissantjes gevuld met gemalen walnoten of koláče (koekjes) met kwark, maanzaadvulling of pruimenmarmelade.

Angel wings – recipe

These traditional crisp pastries used to be prepared by our grandmothers and great-grandmothers and are today mostly made in Moravia. But they are definitely worth a try; the pastries are delicious!

Ingredients: 300 g all-purpose flour, a pinch of salt, 50 g butter, 20 g lard, 40 g caster sugar, 3 egg yolks, 2 tablespoons of lemon juice, zest of 1 lemon, 7 tablespoons of sour cream, 1 tablespoon of rum, ghee for frying.

Make crumble from the flour and cold butter with lard. Mix the cream with the sugar, salt, lemon juice, lemon zest, rum and egg yolks, mix and add to the crumble. Work out a smooth dough, wrap it in cling wrap and let it rest in the fridge for at least an hour. Roll out the rested dough into a thin layer, about 3 mm. Cut out traditional rectangular shapes with a cross in the middle. Heat the fat in a tall saucepan and gradually fry the angel wings on both sides until golden. Let them rest on a paper towel to drain away the fat for about a minute and then coat them with vanilla sugar.