Traditionele Tsjechische kerstversieringen - een wereldzeldzaamheid

Kerstversieringen met kralen – een Tsjechisch juweel van UNESCO

Aan menige Tsjechische kerstboom hangen versieringen van geblazen glazen parels die generaties lang als erfenis kunnen worden doorgegeven. De meester van de traditionele, met de hand gemaakte kerstversieringen van glazen parels is het familiebedrijf Rautis gevestigd in de gemeente Poniklá in het Reuzengebergte. Er worden rondleidingen gegeven en in de plaatselijke werkplaats kun je zelf een eigen versiering maken. De productie van versieringen van glazen parels is ingeschreven op de Werelderfgoedlijst van UNESCO. De gemeente Poniklá is de enige plaats ter wereld, waar tot heden de traditionele ambachtelijke vervaardiging van parels bewaard is gebleven.

Fabergé-eieren, groenten of coloradokever? Op ze aan de boom hangen!

Het familiebedrijf Ozdoba is gevestigd in de stad Dvůr Králové in Oost-Bohemen. Al meer dan 100 jaar maakt de vijfde generatie glasblazers hier mondgeblazen en handbeschilderde glazen versiersingen. Zij richten zich op kleinschalige productie, zodat zij flexibel kunnen inspelen op nieuwe trends in de design. Uniek zijn de lokale ui-patronen van kersversieringen. Dit is een traditioneel volkspatroon dat vele eeuwen geleden het Chinese porselein kopieerde. Of zullen decoraties in de vorm van groenten, peperkoek of zelfs coloradokever op je kerstboom opvallen? Kom langs bij hun bedrijfswinkel in Slovany 3136, Dvůr Králové, of reserveer meteen een plaats voor een excursie!

Kerstversiering voor de Britse koning of het Europees Parlement

Hoe komen de kerstversieringen tot stand, die zich ook in de collectie van de Britse koning Charles III, de Belgische koningin Paola of koning Albert II bevinden? Je komt het te weten tijdens excursie naar de fabriek van HAN Design in Jičín, waarbij je zelfs zelf een kerstbal kunt versieren. Het hoogtepunt is een bezoek aan de plaatselijke winkel, waar je geen genoeg zal kunnen krijgen van die schoonheid. HAN Design biedt ruim 16.000 decors in ruim 600 kleurtinten! Het zal je waarschijnlijk niet verbazen dat sieraden van Jičín door heel Europa en daarbuiten reizen.

Tijdens de excursie kun je ook onder de handen van glasmakers en schilders kijken in de glasfabriek Koulier in Oflenda in Vysočina. De kerstversieringen van het bedrijf, dat de lokale productietraditie volgt die teruggaat tot de 17e eeuw, versieren niet alleen de kerstbomen in Chateau Loučeň. Elegante ballen en diverse ornamenten van geblazen glas schitterden pas echt in 2022, toen ze tijdens het Tsjechische voorzitterschap de Tsjechische kerstboom in het Europees Parlement in Brussel versierden! In de plaatselijke winkel kun je dan bijvoorbeeld kiezen voor een sieraad uit de art nouveau-serie of een collectie geïnspireerd op het cult-Tsjechische filmsprookje Drie noten voor Assepoester. Het is beter om vooraf een excursie te boeken, maar dit is niet noodzakelijk.

Ontdek de geheimen van traditionele handgemaakte glazen kerstversieringen in Walachije, een gebied dat wordt gekenmerkt door zijn folklore en volksgebouwen. Hoe worden de versieringen gemaakt, hoeveel worden er op een dag gemaakt of hoeveel handen gaan ze doorheen voordat ze bij jouw boom komen? Hierover kom je ook te weten tijdens een excursie bij de Irisa productiecoöperatie in  Vsetín, dat al meer dan 60 jaar op de markt actief is en een van de grootste producenten van handgemaakte glazen ornamenten in Tsjechië is. Met zijn traditionele handgemaakte glazen ornamenten volgt het een diepe geschiedenis, het jaar 1920, toen het eerste ornament in Walachije werd geblazen.

Al meer dan 70 jaar worden glazen kerstkolven met de hand gemaakt in Slezská Tvorba in Opava in het noordoosten van Tsjechië. Je vindt ze in heel Europa, maar ook in de Verenigde Staten. Een zeldzaamheid hier zijn gepersonaliseerde ballen en harten, waar vakkundige schilders bijvoorbeeld jouw naam of een wens beschilderen. Wil je niet alleen de schilders aan het werk zien? Ga op een excursie, waarbij je alle delen van de fabriek in Opava ziet! Let op, de plaats dient vooraf online gereserveerd te worden.

Tsjechische kerstversieringen veroveren de wereld

De grootste fabrikant van handgemaakte en beschilderde glazen kerstversieringen in Tsjechië en een van de grootste in Europa is Vánoční ozdoby, DUV-družstvo in Oost-Bohemen. Deze coöperatie van glasmakers werd 90 jaar geleden opgericht en won tijdens haar bestaan onder meer een gouden medaille op de wereldtentoonstelling EXPO 58 in Brussel, die bepalend was voor de design van de jaren zestig en zeventig van de vorige eeuw. Hun bedrijfswinkel in Dvůr Králové is zeker de moeite waard! Of bestel een van de stukken online.

De Noord-Boheemse stad Jablonec nad Nisou is wereldwijd bekend is om zijn traditie van vervaardiging van sieraden. In deze stad bevindt zich ook een andere fabrikant van kerstversieringen, de firma Ornex. Zij produceren kerstballen, ovalen en spitsen met vele patronen en soorten figuurtjes – de vogelcollectie is bijvoorbeeld een van de grootste ter wereld! Het bedrijf met meer dan 30 jaar traditie volgt de huidige trends, wereldtentoonstellingen en de eisen van zijn klanten, zowel uit Europa als daarbuiten. In Tsjechië kun je Ornex-ornamenten meestal vinden op hobbymarkten of souvenirwinkels. Je kunt ook fantasierijke sets kopen online.

Onze tip (niet alleen) voor de kerst: De grootste collectie kerstversieringen ter wereld

En over Jablonec nad Nisou gesproken, we kunnen niet anders dan één geweldige kersttip noemen. Het is in deze stad, het thuisland van Tsjechische sieraden, dat je een museum vindt dat ze nergens anders ter wereld hebben! Het Museum voor Glas en Sieraden in Jablonec nad Nisou is het enige museum ter wereld dat de velden bestrijkt van glas en sieraden samen, met twee nooit eerder vertoonde tentoonstellingen! Hier kun je niet alleen stukken bewonderen uit een van de belangrijkste glascollecties van Europa, maar ook glinsterende schatten uit de grootste openbare collectie glazen kerstversieringen ter wereld!

Versieringen voor romantische zielen

Niet elke Tsjech versiert zijn kerstboom graag met traditionele glazen versieringen. Erg populair is ook het opsmukken met natuurlijke elementen en handgemaakte versieringen. Soms wordt de kerstboom versierd met zelfgebakken gemberkoekjes of ander snoepgoed. Maar ook diverse beeldjes of versierselen van stro of maïsbladeren zijn populair. Dergelijke natuurlijke versierselen zijn te koop op kerstmarkten in bijvoorbeeld Praag of Olomouc.