Architectuur is een tak van kunst die zich voortdurend ontwikkelt. Dat is niet alleen te danken aan de veranderende kijk op de wereld om ons heen, maar ook aan nieuwe materialen en bouwprocedures. Deze vijf vijf bouwwerken buiten Praag zijn een bezoek dubbel en dwars waard zijn.
Het glazen Lasvit-huis in Nový Bor
Het centrale plein in het Noord-Boheemse Nový Bor wordt al ruim een jaar gesierd door een uniek gebouw. Glasbedrijf Lasvit besloot namelijk om zijn nieuwe kantoor hier te vestigen en gebruikte daarvoor twee houten huizen uit de 18e eeuw en de open ruimte daartussen. De architecten lieten zich inspireren door de leistenen dakpannen die kenmerkend zijn voor de streek en bekleedden het nieuwe gebouw tussen de houten huizen met speciale glazen dakpannen. Als je in de buurt overnacht, kun je dit architectonische juweeltje ook in het donker zien stralen. Het is weliswaar een bedrijfspand, maar de moeite waard om met eigen ogen te bekijken. Het gebouw werd genomineerd voor de Dezeen award 2019, een van de meest prestigieuze internationale prijzen op het gebied van architectuur. De auteurs van het project, Jiří Opočenský en Štěpán Valouch, ontvingen voor de renovatie en nieuwbouw van het Lasvit-kantoor in 2020 de Tsjechische Prijs voor de Architectuur. Het glazen huis werd ook verkozen tot Tsjechisch Gebouw van het Jaar 2020. Kom kijken hoe de aloude glastraditie nieuw leven in wordt geblazen, zoals in Nový Bor te zien is in het Glasmuseum en in verschillende glasblazerijen.
Een uniek glaskristal in Jablonec nad Nisou
Het Noord-Boheemse Jablonec nad Nisou staat bekend als de stad van de glazen decoraties en sieraden, de zogeheten bijouterie, die hier al eeuwenlang worden gemaakt. Uiteraard is er ook een museum aan deze traditie gewijd – het Glas- en Bijouteriemuseum. Het museumgebouw wordt sinds kort opgeluisterd door een aanbouw in de vorm van een glaskristal, die onderdak biedt aan een uitbreiding van de expositie. In de aanbouw wordt een nieuwe expositie van glazen kerstversieringen ondergebracht. En hoe kan het gebouw het best worden beschreven? Stel je een geslepen glazen steen voor die aan het in art-nouveaustijl opgetrokken museumgebouw is vastgegroeid. De basis bestaat uit plafonds en een kern van beton, waaruit een staalconstructie steekt die in totaal 480 m2 aan glazen oppervlakken draagt. Die bestaan uit 243 atypische driedubbele glasplaten, waarvan er geen twee dezelfde zijn. En dat maakt het museum beslist de moeite van een bezoek waard!
Het Tomáš Baťa-monument in Zlín
De stad Zlín ligt in Oost-Moravië en maakte dankzij schoenenbedrijf Bat’a in de eerste helft van de 20e eeuw een ongekende bloeitijd mee. Tegenwoordig zou Zlín daarom gerust de Silicon Valley van Europa genoemd kunnen worden. Naast andere opmerkelijke gebouwen uit die tijd wordt de aandacht van de bezoeker getrokken door het onlangs gerenoveerde Tomáš Bat’a-monument uit 1933. Dit is het indrukwekkendste architectonische werk van F.L. Gahura en behoort tot de hoogtepunten van het Zlínse functionalisme. Het monument wordt vaak aangeduid als een moderne parafrase van de bouwwerken uit de hoge gotiek. Net als de gotische kathedralen alleen uit een draagsysteem en gekleurd glas-in-lood bestonden, is dat hier ook het geval; in dit moderne concept uit een skelet van gewapend beton gecombineerd met glas. In de afgelopen jaren is het bouwwerk grondig gerenoveerd en tegenwoordig doet het opnieuw dienst als herinnering aan het leven en werk van de Tsjechoslowaakse industrieel. Blikvanger in het interieur is een maquette van het Junkers F13-vliegtuig waarin Tomáš Baťa in 1932 om het leven kwam.
Het Pad boven de Wijngaarden in Kobylí
Een bijzondere uitkijktoren uit 2018 bevindt zich op de heuvel Kobylí vrch bij het Zuid-Moravische dorp Kobylí. De bedenkers van deze uitkijktoren in de vorm van een spiraalvormig wandelpad lieten zich vooral inspireren door de plaats zelf. De cirkelvorm staat volgens hen voor de levenscyclus van de natuur en herbergt een diepe symboliek. Het hoogste punt van de uitkijktoren, op 7,5 meter boven de grond, bevindt zich boven de wijngaarden. Bezoekers kunnen hier genieten van een onvergetelijk uitzicht over het glooiende Moravische landschap en de genius loci opsnuiven.
De Sint-Wenceslaskerk in Sazovice
Opnieuw Moravië. En opnieuw een dorp in de buurt van Zlín: Sazovice. Hier verrees drie jaar geleden de Sint-Wenceslaskerk, die tot de mooiste gebouwen ter wereld van 2017 werd gekozen. Wat vonden de experts zo opmerkelijk aan dit werk van Marek Jan Štěpán? Zowel het gewone publiek als de experts waarderen vooral de puurheid van het exterieur en interieur. Deze puurheid en eenvoud geven de kerkbezoekers een gevoel van rust en inkeer. Het is namelijk een ruimte zonder visuele smog – een plaats voor concentratie, contemplatie en puurheid. De rust en intimiteit van de ruimte worden versterkt door het licht, dat de ruimte binnenvalt via inkepingen in de muren, terwijl de buitenwereld vanuit de kerk zelf niet zichtbaar is. De kerk is cilindervormig en verwijst daarmee naar de ruim duizend jaar oude traditie van Romaanse rotunda’s.
